Wyzwolenie i okupacja Poznania przez sowietów,

               Dziś mijają 64 lata od daty 22 lutego 1945 , kiedy Armia Sowiecka przy pomocy ludności cywilnej Poznania zdobyła starą Cytadelę. Walki o Poznań trwały 32 dni. Sowieci zmuszali ludność cywilną Poznania do udziału w szturmie na poszczególne dzielnice, pojedyńcze domy i dobrze ufortyfikowaną Cytadele, której broniły niemieckie wojska w sile 30 000- 40 000 wojska. Liczba wojsk niemieckich broniących Poznania, w rzeczywistości powstrzymania sowietów w drodze do Berlina jest różnie oceniana. Częściej skłaniamy sie do liczby, 15 000, mimo iż sowieci z uporem podtrzymują liczbę żołnierzy niemieckich na 100 000. Ludność cywilna w wielu wypadkach była traktowana jak mięso armatnie przez sowietów.

 

Tak było przy bezmyślnym  zdobywaniu Cytadeli.

 

   Oddziały 1 Frontu Białoruskiego, 1 Armii pancernej gwardii generała Michaiła Katukowa, późniejszego Marszałka, dotarły na przedpola Poznania w dniu 22 stycznia 1945 roku. Był to okres, kiedy wojska sowieckie, mogły okrążyć cytadele, Poznań ale jej nie szturmować. Było powszechnie wiadomo, że umocnienia Poznania, to tylko stara pruska cytadela, wybudowna na przełomie XVIII i  XIX wieku dla obrony przed Moskalami.

Zdobywanie Poznania powierzono, specjaliście od walk ulicznych Generałowi Wasilij Czujkowowi, dowódcy 8 Armii Gwardii, bohaterowi  spod Stalingradu, później Marszałka. 

   W tym momencie musimy sobie uzmysłowić, że losy powojennej Europy już zostały ustalone na Konferencji Wielkiej Trójki w Teheranie w dniach 28 listopada 1943 - 2 grudnia 1943  roku. Prezydent Stanów Zjednoczonych, Franklin Delano Roosevelt, Premier Wielkiej Brytanii,Sir Winston Leonard Spencer Churchill, oraz główny rozgrywający Józef Stalin, sprzedali Polskę i Jugosławie, kraje które nigdy nie kolaborowały z Niemcami a wręcz przeciwnie z nimi walczyli u boku aliantów, dzielących Europę.

 

   Polska wystawiła czwartą pod względem wielkości Armie, II Korpus pod dowództwem, bohaterskiego Generała Wladysława Andersa oraz dwie Armie u boku sowietów. W czasie, kiedy wojska sowieckie podchodziły do Poznania, w Jałcie na Krymie w Pałacu Liwadyjskim ustawiono stary carski a być może polski, hrabiów Potockich okrągły  stół aby dokonać szczegółowych ustaleń związanych z podziałem łupów wojennych,  niemieckich.

 

Konferencja w Jałcie na Krymie, czyli terytorium sowieckim odbywała się w dniach od 4 do 11 lutego 1945 roku. Konferencja w Jałcie była wielkim zwycięstwem Stalina, ktory siłą swoich wojsk i zwycięstw, zmusił starego, schorowanego Prezydenta Stanów Zjednoczonych  Franklina Delano Roosevelta aby przyjechał do Jałty. W Jałcie ustalono granicę wschodniej Polski na linii Curzona. Mój kolega, profesor TK, znawca problematyki niemieckiej, twierdzi, że sowieci Poznań zamierzali zdobyć nie ze względów strategicznych,bo te im były niepotrzebne ale chcieli uczcić na zdobycznych terenach Rzeczypospolitej Polskiej w Poznaniu, stolicy Wielkopolan, niegdyś stolicy Państwa Mieszka I, 45  rocznicę utworzenia Robotniczo-Chłopskiej  Armii Czerwonej, dekretem Rady Komisarzy Ludowych z 28 stycznia 1918 roku.

W szturmie Cytadeli Poznańskiej brało udział około 2000 cywili, Poznańczyków z których większość nie miała w życiu karabinu w ręce.

Dziś pomniejsza się bądź przemilcza role Poznańczyków w zdobywaniu Cytadeli. W trakcie zdobywania Cytadeli zginęły 94 osoby. Najmłodszy  miał  17 lat. Liczbę rannych ocenia się na 300 osób. W czasie zdobywania Poznania i Cytadeli zginęło około 6000 sowietów.

Nie znana jest liczba ludności cywilnej Poznania, która dobrowolnie wstąpiła w szeregi Armii Czerwonej w trakcie zdobywania miasta. Nie znamy również tej części Poznańczyków, którzy polegli w mundurach Armii Czerwonej

Dziś na stokach Cytadeli, powstał przepiękny, 100 hektarowy park.

Więziono tu Powstańców z 1846, 1848 i 1863 roku. W cytadeli znajduje się Muzeum Armii Poznań. Są tu Cmentarze poległych w Powstaniu Wielkopolan, dawny Cmentarz św. Wojciecha. Żołnierzy walk o niepodległość z 1918-20 roku. Cmentarz Garnizonowy. Na stokach Cmentarz żołnierzy radzieckich.

Cmentarz Bohaterów walk o Polskę, ofiar II Wojny Światowej. Powstania Poznański Czerwiec 56. Jest tu również Cmentarz Żołnierzy Brytyjskich. Uczestników I i II Wojny Światowej. Żołnierzy Brytyjskich. Lotników, rozstrzelanych po ucieczce z obozu w Żaganiu.