Panna Nikt - Pan Nikt

Dedykacja: Andrzejowi Wajdzie do sztambucha

Parafraza streszczenia powieści "Panna Nikt" Tomka Tryzny z roku 1994, sfilmowanej w 1996 przez Andrzeja Wajdę (na podstawie hasła "Panna Nikt" w Wikipedii).

Piętnastoletnia Marysia Kawczak, pochodząca z biednej śląskiej wioski, Jawiszowa, przeprowadza się z rodziną do Wałbrzycha.

Sześćdziesięciotrzyletni Andrzej Wajda, pochodzący z biednych Suwałk, po sfotografowaniu się z Lechem Wałęsą w wyborach 1989 roku zostaje senatorem OKP I kadencji.

Prostolinijna i naiwna, czuje się wyobcowana w nowym miejscu i szkole.

Rozczarowany plebejską atmosferą, czuje się wyobcowany w klubie i przenosi się w trakcie kadencji do partii ludzi rozumnych - Unii Demokratycznej.

W nowej klasie Marysia poznaje Kasię, pewną siebie artystkę i buntowniczkę, która stopniowo wprowadza ją w świat duchowych doznań i fantazji.

W nowym świecie wielkiej polityki Andrzej poznaje Adama, pewnego siebie komandosa-opozycjonistę i buntownika, który stopniowo wprowadza go w świat elit III RP.

Marysia traktuje nową koleżankę z uwielbieniem i podziwem, nie zauważając, że ta odnosi się do niej z pobłażliwością i lekką kpiną.

Andrzej traktuje nowego kolegę z uwielbieniem i podziwem, nie zauważając, że ten odnosi się do niego z ledwie skrywaną pobłażliwością i kpiną.

Wydaje się jednak, że Kasia szczerze lubi Marysię, chociaż ich przyjaźń jest trudna: Kasia jest spontaniczna, impulsywna, jej nastrój waha się między euforia i depresją.

Wydaje się jednak, że Adam szczerze lubi Andrzeja, chociaż ich przyjaźń jest trudna: Adam jest spontaniczny, impulsywny, jego nastrój kołysze się przez lata na falach walki z lustracją i dekomunizacją.

Pod wpływem manipulacji Kasi Marysia stopniowo oddala się od rodziny, staje się skryta i zakłamana.

Pod wpływem manipulacji Adama Andrzej stopniowo oddala się od ciemnego społeczeństwa, staje się zadufany w sobie i głodny zaszczytów. Pomaga Adamowi przejąć Gazetę Wyborczą.

Kiedy przyjaźń dziewcząt zostaje zachwiana, Marysia odwraca się od Kasi i zaprzyjaźnia z drugą dziewczyną z klasy, Ewą.

Kiedy przyjaźń mężczyzn zostaje przypieczętowana, Andrzej pod wpływem Adama zaprzyjaźnia z bohaterem "nocnej zmiany" - Donkiem - i marszałkiem sejmu p.o. prezydenta - Bronkiem.

Ewa pochodzi z bogatej rodziny, jest zimna, rozpieszczona i przyzwyczajona do luksusów.

Bronek Komorowski pochodzi z historycznej rodziny, jest zimny, rozpieszczony i przyzwyczajony do luksusów.

Ewa obdarowuje Marysię coraz to nowymi prezentami i wprowadza ją w świat cielesnych przyjemności.

Bronek kandydując na urząd prezydenta obdarowuje Andrzeja coraz to nowymi zaszczytami i wprowadza go do Komitetu Honorowego.

Marysia uczy się od niej obycia, ale i staje się wyrachowana i interesowna.

Andrzej uczy się od niego wielkopańskiego obycia, ale i staje się wyrachowany i interesowny.

Kulminacyjny moment w akcji następuje, gdy Marysia odkrywa prawdę o Kasi i Ewie oraz dowiaduje się o grze, jaka była z nią prowadzona.

Kulminacyjny moment w akcji następuje, gdy Andrzej od Adama i Bronka dowiaduje się o grze zwolenników IV RP, jaka była z nim prowadzona. Wścieka się i postanawia wydać im wojnę.

Książka, podzielona na kilka części, pisana jest w pierwszej osobie. Czytelnik widzi przemianę, jaką przechodzi Marysia - z prostodusznej dziewczynki z zapadłej wsi staje się beznamiętna i cyniczna. Widoczna jest też schizofrenia, w której bohaterka stopniowo się pogrąża, a która spowoduje tragiczny finał historii - jej samobójstwo.

Narracja, podzielona na kilka części, pisana jest w pierwszej osobie. Czytelnik widzi przemianę, jaką przechodzi Andrzej - ze sztandarowego filmowca PRL staje się zajadłym i cynicznym członkiem Salonu III RP. Widoczna jest też schizofrenia, w której bohater stopniowo się pogrąża, a która spowoduje tragiczny finał historii - jego publiczną kompromitację.

"Koniec i bomba, a kto czytał ten trąba!"