Czy Wojsko Polskie spelnilo swoje obowiazki w 1939 r.? - VI

Strategia wojny z  Niemcami w 1939 r. opierala sie na kilku podstawowych zalozeniach. Jedno z nich wykluczalo jednoczesna wojne z  III Rzesza i Rosja Sowiecka.  To zalozenie bylo uzasadnione, zblizenie niemiecko-rosyjskie nastapilo zupelnie niespodziewanie. Gdyby przyjac mozliwosc wojny na dwa fronty, to lepiej byloby nie robic sobie subiekcji i  przepic te pieniadze.

Wedlug drugiego  zalozenia, ktore bylo traktowane jako pewnik, dzialania naszych wojsk powinny byc wpisane w ogolne plany sojusznicze. Wedlug nich nasza armia powinna jak najdluzej opozniac ofensywe niemiecka, tak by dac czas zachodnim sojusznikom na mobilizacje i rozwiniecie swoich wojsk do ofensywy na III Rzesze od Zachodu. W ten to sposob  wojska niemieckie znalazlyby sie w bardzo zlej sytuacji.

Idealnym planem wojny z Niemcami  byloby  opoznianie  niemieckiej ofensywy na granicznych liniach obronnych. Calkowite zatrzymanie Niemcow nie bylo mozliwe, wiec najlepsza mozliwoscia  byla silna, trwajaca jak najdluzej obrona  w pewnych sektorach frontu i odwrot strategiczny na pozostalych, czyli na wiekszosci frontu. Dopiero w dalszej kolejnosci polskie wojska znalazlyby sie na dogodnej linii obrony przebiegajcej wzdluz rzek Narew - Wisla- Dunajec. Przy gorszym obrocie spraw linia ta bylaby zmodyfikowana na Bug- Wisla- San.

Problem polega na tym, ze  najbardziej optymalna wersja dla Polski  byla jednoczesnie najbardziej korzystna dla Niemcow. Niemiecki wybitny sztabowiec, a w czasie kampanii wrzesniowej  dowodca  Grupy Armii "Poludnie", Gerd von Rundstedt w maju 1939 r. kalkulowal tak, najlepiej byloby gdyby Polacy popelnili ten sam blad, ktory popelnili Czesi w 1938, to znaczy, ze "chcieliby od samego poczatku bronic calych swoich granic".  W takim przypadku "byloby latwo przebic te obrone skoncentrowanymi silami w kilkunastu punktach. To, co dobre dla Niemcow, nie moglo byc jednoczesnie  dobre takze dla Polakow. Niemcy wyszli na tyym dobrze, my bardzo zle, wiec rozwiazanie  problemu jest proste.

Niemiecki fachman jakby podpowiedzial jaka  strategia bylaby dla wojsk niemieckich najmniej korzystna. Brzmialo to tak: "...gdyby Polacy mogli liczyc na syzbka i pewna pomoc innych mocvarstw, stawiliby opor glowna masa ich armii na wschod Wisly, broniac sie zaciekle i cofajac poza  linie San-Wisla-Narew... Nasz problem polegalby na skoncentrowaniu wszystkich  jednostek na zachodnich i poludniowych brzegach tych rzek, bez rozpraszania sil w kierunku wschodnim".

Tak czy inaczej, lepiej wojowac na dobrze umocnionych brzegach rzek na znacznie mniejszej dlugosci niz  wlaczyc tryb nieustannego odwrotu wielkich jednostek z ich klopotliwymi, ciagnacymi sie przez wiele kilometrow taborami.W skrocie  rzecz biorac, gdyz za malo tu miejsca na  szczegolowsze rozwazania, te wybrane sektory, gdzie powinno sie bronic , moze nawet tygodniami, to przede wszystkim linia obrony na  Narwi oraz  Slaski Rejon Umocniony. 

Linia obrony na Narwi i Biebrzy chroniaca Polske przed atakiem z Prus Wschodnich  zawierala duze fragmenty dawnych umocnien rosyjskich z czasow I wojny swiatowej. Miala jej bronic  Grupa Operacyjna "Narew" zlozona z dwoch dywizji piechoty, w tym jednej rezerwowej oraz 2 brygad kawalerii. Rezerwy umieszczono  w rejonie Lomzy i Zambrowa. Obrona na polnocny wschod od Warszawy byla bardzo wazna, gdyz z Prus Wschodnich byla najblizsza droga do Warszawy.Naprzeciw naszym zolnierzom stanela  III Armia nalezaca do Grupy Armii "Polnoc". Na te armie skladalo  sie  6 DP, 2 DPanc., 1Brygada Kawalerii oraz pozostajace w rejonie Olsztyna 4 rezerwowe DP jako odwod. Jakby tego bylo malo niespodziewanie dla samych Niemcow, te sily zostaly wzmocnione XIX Korpusem Armijnym dowodzonym przez gen. H.Guderiana. Korpus ten byl szybki, skladal sie  z 3 DPanc., 2 DPZmot. i 20 DPZmot. Zas IV Armia posuwala sie na wschod w pasie  Zlotow-Czluchow- rzeka Notec. Przebieg wydarzen byl tak pomyslny, ze  XIX KA miast po przekroczeniu Wisly atakowac  w kierunku poludniowym wzdluz jej brzegow az do Warszawy, co zamkneloby pierscien okrazenia glownych sil polskich w zakolu Wisly (srodkowa Wisla), zostal skierowany przez elastyczne dowodztwo, w kierunku poludniowo-wschodnim. Nowym celem zostal Brzesc Litewski oddalony od stolicy Polski o 182 km. Korpus dotarl tam, a nawet troche bardziej na poludnie,  w polowie wrzesnia i zamknal kleszcze Duzego Kotla. To byla nowosc, gdyz pierwotny plan kampanii zakladal  Mniejszy Kociol zamkniety na zachod od Wisly.

Na odcinku  poludniowym poczynione zostaly oszczednosci polegajace  na rezygnacji z obrony przeleczy prowadzacych ze Slowacji. Saperzy porobili tam rozne zawaly i inne przeszkody utrudniajace poruszanie sie pojazdow.

Drugim z glownych obszarow obronnych mial chronic Slask, obszar bardzo wazny dla gospodarki. Caly Obszar Warowny Slask  (Obszar Umocniony Slask- Mikolow - Pszczyna - Biala - Zywiec) ciagnal sie na dlugosci 60 km. i skladalo sie nan 180 roznych budowli, w zdecydowanej wiekszosci, schronow bojowych. Glowna, bo najsilniejsza czescia tej linii stanowil Obszar Umocniony Slask ciagnacy sie od Bobrownik w pow. bedzinskim, poprzez Kamien- Dabrowke Wielka - Maciejkowice - Chorzow - Lagiewniki - Rude Sl. do Kochlowic.

Mialy ich bronic 3 wydzielone bataliony z 3. pulku 23 DP nalezace do Grupy Operacyjnej "Slask".  Calosc lezala w pasie obrony Armii "Krakow" dowodzonej przez gen. Szyllinga, ktorego w miare zgodnie uwaza sie dzis za najlepszego dowodce  armii w kampanii wrzesniowej. Niestety podjal on przedwczesnie  decyzje o wycofywaniu swojej armii i w pierwszych dniach wojny calkiem dorodne umocnienia zostaly opuszczone. Sama Armia "Krakow" tulala sie przez  kilkanascie dni  po drogach starajac sie  uniknac flankowania, a moze nawet otoczenia przez Niemcow. W sumie udalo sie i wojsko przebylo Wisle przed koncem 13 wrzesnia.

W swiadomosci potocznej  pozostalo troche momentow z wojny w 1939 r. Prawie  wcale nie ma w niej miejsca na  zupelnie niewytlumaczalny blad polskich sztabowcow, ktory pociagnal za soba straszliwe skutki. Jego nazwa brzmi: LUKA CZESTOCHOWSKA. Tragiczna w skutkach polegala na pozostawieniu bez obrony styku Armii Krakow" i Armii "Lodz".  Od polnocy bylo to lewe skrzydlo Wolynskiej Brygady Kawalerii nalezacej do Armii "Lodz". Poludniowe rozgraniczenie z Armia "Krakow" przebiegalo  Liswarta i Warta. Na poludniu polnocne skrzydlo Armii "Krakow" zawislo na prawym skrzydle Krakowskiej Brygady Kawalerii. Odleglosc pomiedzy rejonem Czestochowy a fortyfikacjami slaskimi wynosila 35 km. To bardzo duzo.  To niby jak? Starannie uszczelnia sie bardzo dluga granice a jednoczesnie  otwiera sie szeroko wrota?

W srodku tego wszystkiego znalazla sie polska 7 DP, ktora miala za zadanie prowadzic dzialania opozniajace.  Jej dowodztwo wyslalo do przodu  po jednym wzmocnionym batalionie nazywajac je Oddzialami Wydzielonymi: "Klobuck", "Truskolasy" i "Lubliniec". Glowna pozycje obrony stanowila Czestochowa  chroniona przez schrony bojowe. Obsadzal  ja 27 pulk piechoty (bez jednego batalionu). W sumie dywizja bronila frontu dlugosci ponad 37 km., podczas gdy normatywnie, linia obrony dywizji powinna  wynosic 8-10 km.  Krotko mowiac, 7 DP nie miala najmniejszych szans. W dniach  3-4 IX zostala zniszczona zgodnym dzialaniem niemieckiego IV Korpusu Armijnego (4 DP + 46 DP) i XV Korpusu Armijnego zlozonych z dwoch dywizji lekkich.  Kazda z  lekkich  dywizji  miala miedzy innymi batalion  czolgow i zmotoryzowany pulk rozpoznawczy, co pozwalalo im na szybkie przemieszczanie sie.

W Luke Czestochowska wdarl sie strumien niemieckich dywizji.  Do wspomnianych korpusow doszedl  XVI KZmot. w skladzie 1 DPanc, 4 DPanc, 14 DP i 31 DP. Najszybsza byla 1 DPanc. Jej czolowy batalion w dniu 2 IX  dojechal do szosy Czestochowa-Radomsko. Zdobyl przy okazji przeprawy na gornej Warcie.  Szosa piotrkowska do Warszawy stanela otworem przed  szybkimi wojskami niemieckimi. Kilka dni pozniej pierwsze czolgi niemieckie dotarly do przedmiesc Warszawy.

Na zalaczonym ponizej video mozna przesledzic w kilka minut cala kampanie wrzesniowa godzina po godzinie. Efektowna robota.