Prawnicy zabieraja sie wreszcie za koty – moze bedzie ograniczone polowanie tych drapieznikow na ptaki

Inwazyjne rozprzestrzenianie sie kotow zagraza juz powaznie zachowaniu rownowagi ekologicznej. Koty, hodowane przez ludzi i wypuszczane noca na wybieg, zabijaja miliardy innych zwierzat – ssakow, plazow i gadow. Zgrupowania kotow w skupiskach ludzkich przekraczaja juz granice zdrowego rozsadku. Nic wiec dziwnego, ze prawnicy szukaja sposobow ograniczajacych rozmiary tej orgii zabijania innych zwierzat przez polujace koty. Za ukrocenie tej rzezi innych zwierzat zabrali sie dwaj prawnicy holenderscy z Uniwersytetu Tilburg, ktorzy szukaja drog prawnych na ograniczenie swobody polowania tych niebezpiecznych drapieznikow.

1. Koty – zagrozenie dla rownowagi ekologicznej

Koty rozprzestrzeniaja sie szybko w nowoczesnych bogatych spoleczenstwach. Tylko w Niemczech szacuje sie ich ilosc na ca. 15 milionow. Zarowno Nabu (Naturschutzbund Deutschland) jak i Statista mowia o 14 do 14,8 milionach kotow, z tego 1 – 2 miliona to koty dzikie. Polowa kotow zyjacych w w gospodarstwach domowych to tzw. koty wychodzace. W innych krajach sa tez rozpowszechnione, np. w Polsce ca. 5, milionow w USA ponad 70 milionow, a na calym swiecie ponad 1 miliard, wlaczajac tez dziko zyjace osobniki. Ich liczba bedzie utrzymywala sie na pewno nadal na wysokim poziomie. Koty zostaly udomowione juz okolo 9000 lat p.n.e. W gospodarstwach domowych byly zwierzetami uzytkowymi, zwalczaly bowiem wszelkiego rodzaju gryzonie. Dopiero w czasach najnowszych zaczely byc masowo traktowane jako domownik bez dotychczasowej funkcji uzytkowej. Ich funkcja ulegla bowiem zmianie. Wydaje sie, ze ma to tez powiazanie z duza iloscia jednoosobowych gospodarstw. Niezaleznie jednak od ilosci osob w rodzinie, sa one albo domowych towarzyszem zabaw dla dzieci oraz dostarczaja radosci osobom, ktore cierpia z powodu samotnosci. Zyja przecietnie od 15 do 20 lat, co sprzyja nawiazywaniu trwalych powiazan psychicznychi i spolecznych z domownikami. Ponadto sa latwe w utrzymaniu, nieduze i nie placi sie za nie podatku, tak jak w przypadku psow.

Mimo wszystko nalezaloby sie zastanowic nad sensem utrzymywania przez ludzi tak wielkiej ilosci tych drapieznikow. To co sie dzieje z szybkim wzrostem ich populacji przeczy bowiem zdrowemu rozsadkowi. Koty, przybyle przed tysiacami lat z Azji, stanowia najwieksza inwazyjna grupe drapieznikow na swiecie. Kiedys przebywalo tylko kilka ich przedstawicieli na wielkich przestrzeniach. Teraz sa one zgrupowane w skupiskach ludzkich. Statystycznie biorac, w Niemczech przypadalby 1 kot na 5 - 6 mieszkancow. Hodowane przez ludzi i wypuszczane w nocy na wybieg miliony drapieznikow zajmuja sie tym, co nakazuje im instynkt – lowia mniejsze zwierzeta. Ich ofiara padaja ptaki, plazy i mniejsze ssaki. Niespotykana u innych drapieznikow ogromna gestosc populacyjna kotow jest produktem bezmyslnej dzialanosci ludzi.

Koty, male drapiezniki czynia rzeczywiscie spustoszenie w rejonach ich dzialania. Pisze tutaj wylacznie o „kotach wychodzacych“, ktorych wlasciciele zapewniaja im swobode poruszania sie po okolicy („koty niewychodzace“ siedza bowiem w domach i nie maja szans wykazac sie swoimi zdolnosciami lowieckimi). Rozne statystyki donosza o ogromnym spustoszeniu, ktorego dokonuja koty domowe wychodzace i zdziczale koty domowe przede wszystkim w swiecie ptakow. Ornitolodzy sa zatrwozeni. Niedawno opublikowane zostalo studium ( Smithsonian Conservation Biology Institute (SCBI) i US Fish and Wildlife Service ), w ktorym podano szacunki, iz w USA co roku od 1,4 do 4 miliardow ptakow oraz od 6,9 do 20,7 miliardow malych ssakow (np. myszy, ryjowki, nornice, wiewiorki, kroliki, zajace), 260 - 820 milionow gadow (np. jaszczurki), 100 – 300 milionow plazow (np. zaby) sa zabijane przez koty. Winne sa one wyginieciu 40 gatunkow ptakow, 2 gatunkow gadow oraz 21 gatunkow ssakow. Zagrozonych jest 367 dalszych gatunkow. Przy tym zdziczale koty zabijaja trzy razy wiecej zwierzat niz mieszkajace w domach. Dla tych pierwszych polowanie jest jedynam sposobem utrzymania sie przy zyciu. Milosnicy zwierzat nie maja nic przeciwko tepieniu myszy, stoja jednak murem za innymi gatunkami.W Niemczech szacuje sie wprawdzie, ze ofiara kotow pada rokrocznie od 25 do 100 milionow ptakow, co stanowi duzy czesc z ich 500-milionowej populacji.

2. Prawne proby ograniczenia swobody kotow

Ekolodzy zadaja: wlasciciele kotow powinni ograniczyc ich wolnosc poruszania sie i nocne oraz wczesne ranne eskapady przynajmniejw okresie legowym ptactwa, a wiec od polowy maja do polowy lipca. Inne propozycje ida jeszcze dalej i zalecaja a nawet zadaja przymusowa kastracje/sterylizacje kotow domowych wychodzcych oraz zdziczalych kotow. W pierwszym przypadku, taki zabieg oslabiac ma instynkt lowny naszych domownikow, a w drugim przypadku prowadzi do wymierania zdziczalych osobnikow. Wedlug ornitologow, dodatkowo koty wychodzace moglyby nosic maly dzwoneczek zawieszony na szyi. Do konca nie rozwiazywaloby to problemu. Taki dzwoneczek ostrzegalby dorosle ptaki przed napastnikiem, ale i tak nie uchronilby pisklat, ktore sa w takich sytuacjach bezbronne. Dzwoneczek u szyi bylby tortura dla czulych uszu kota. Propozycje czesci ekologow usilujacych bronic swobody poruszania sie kotow domowych w terenie nie rozwiazuja problemu. Nadal sa rokrocznie zabijane miliardy zwierzat przez te drapiezniki.

Wszystkie powyzsze dane o rozmiarach niszczycielskiej aktywnosci kotow sklonily dwoch holenderskich prawnikow z Uniwersytetu Tilburg, Ariego Trouwborsta i Hana Somsena do rozwazania podjecia prawnych krokow przeciwko wlascicielom kotow wypuszczanych na wybieg. Ich rozwazania zawarli w artykule w Journal of Environmental Law, z listopada 2019, „ Domestic Cats and European Nature Conservation Law...“ omawianym potem w kilku niemieckich publikacjach.

Ich propozycja: jedynym rozwiazaniem problemu jest sprawienie, aby wypuszczane dotad na wybieg i grasujace dziko koty powinne byc usuniete ze srodowiska, gdyz zagrazaja miliardom bezbronnych zwierzat. Wlasciele kotow nie powinni wypuszczac ich na nocne czy dzienne lowy, a dzikie koty powinne zostac wylapywane, sterylizowane. Koty powinny przebywac w ogrodzonych klatkach albo byc prowadzane na smyczy. Za prawna podstawe takich dzialan sluzylyby przepisy o Faunie i Florze, Art. 6 i 22 (panstwa UE maja obowiazek chronic srodowisko przed szkodnikami) oraz przepisy o Ochronie Ptakow, Art. 5. Ten ostatni artykul mowi o zakazie celowego straszenia, lapania i zabijania ptakow. Prawo musi chronic populacje ptakow i innych zwierzat przed kotami. Lezy to w interesie calego spoleczenstwa (tutaj: utrzymanie roznorodnosci gatunkow). Wedlug prawa unijnego, zadne udomowione drapiezniki, w tym koty nie moga poruszac sie swobodnie i bezpansko w srodowisku. Niestety te przepisy nie sa egzekwowane przez zaden kraj czlonkowski UE. Wynika to zapewne z niepopularnosci tych dzialan w spoleczenstwie. Mimo ze, puszczanie kotow swobodnie na ich nocne i dzienne lowy jest quasi nielegalne, nikt nie egzekwuje tych zakazow. Powaznym kontrolowaniem lamania prawa byloby wlepianie kar wlascicielom oraz wylapywanie wszystkich szwenadajacych sie po okolicy kotow. Innym sposobem radykalnego ograniczenia liczby kotow, byloby wprowadzenie wysokich podatkow za ich posiadanie, tak jak w przypadku psow. Na poczatku zapewne pozbywano by sie ich, co prowadziloby do wzrostu populacji dzikich kotow. W miare uplywu czasu ogolna liczba kotow w gospodarstwach domowych zmniejszalaby sie. Kraje UE powinne zaczac egzekwowac istniejace przepisy prawne.

Wstepne stanowisko Komisji Europejskiej wobec wniosku dwoch holenderskich prawnikow domagajacych sie wprowadzenia zakazu swobody poruszania sie kotow w srodowisku bylo negatywne. Urzednicy z UE nie dostrzegaja zagrozenia innych gatunkow zwierzat przez koty domowe. Stad Komisja UE nie bedzie zmuszac wlascicieli kotow do zamykania ich w domach ani do prowadzania ich na smyczy. Sadze, ze nacisk na unijnych urzednikow bedzie rosl. Na razie siedza oni sobie jeszcze wygodnie i opedzaja sie od uzasadnionych zadan jak od much. Wprowadzaja za to z drugiej strony tysiace glupich i nieprzydatnych przepisow unijnych, bez ktorych mozna byloby spokojnie dalej zyc...

Uwazam, ze dla zachowania rownowagi ekologicznej nalezaloby zmniejszyc ogromna, bez uzasadnienia wymykajaca sie spod kontroli i ciagle rosnaca populacje kotow. Czlowiek hodujac je bez powodu przyczynia sie do niepotrzebnego zabijania miliardow innych zwierzat i do niszczenia srodowiska naturalnego. Ponadto, jezeli ktos koniecznie chce sie bawic z kotkiem w domu, nie powinien wypuszczac go na lowy. Za przekraczanie prawa powinne byc stosowane dotkliwe kary. Mieszkam w budynku, ktory jest otoczony drzewami. Tworza one zielona oaze dla mieszkancow. Kiedys bylo duzo ptakow, teraz widze ich coraz mniej. Kosy wyprowadzily sie od nas juz przed kilku laty na dobre. Za to spotykam coraz wiecej wypasionych na konserwach kotow, ktore poluja u nas na ptaki i wiewiorki. Nie zeby je zaraz zjesc, ale tylko z powodu ich instynktownego zachowania, tzn. zabic i porzucic. Od lat nie widzialem na trawniku i w krzakach zadnej zaby czy jaszczurki – wszystkie padly ofiara kotow. Niestety hodowane prze ludzi koty staly sie plaga naszych czasow.