Święty Jan z Dukli

       Św. Jan z Dukli jako orędownik podczas obrony Lwowa w 1648 roku.
       J. Matejko: „Bohdan Chmielnicki z Tuhaj-Bejem pod Lwowem”, 1885.

       * * *
      
       Błogosławiony Jan z Dukli. (1414 - 1484.)

       U stóp gór Karpackich leży miasteczko Dukla, miejsce rodzinne bł. Jana. Wychowany przez pobożnych rodziców w prawdziwej bojaźni Boga, zaprawiony w cnotach udał się po wstępnych naukach w domu na dalsze studya do Krakowa, gdzie oprócz pogłębionych wiadomości nabył dokładnej znajomości języka łacińskiego i niemieckiego.
  
       Po powrocie do Dukli postanowił wyłącznej poświęcić się służbie Bożej; umiłowawszy samotność wyszukał sobie w górach pieczarę na mieszkanie. Tutaj - niedaleko wsi Cergowa - prowadził żywot umartwiony; żył korzonkami i wodą ze źródła, które sam był odkopał, biczował swe ciało, odmawiał sobie snu przez częste czuwania. Doznając przez kilka lat na swem zaciszu szczególniejszych natchnień Bożych, odczuwał coraz wyraźniej głos w sobie, który go powoływał do życia zakonnego. Posłuszny tajemnemu wezwaniu, przybył z swej pustelni do Lwowa, aby wstąpić do zakonu św. Frańciszka Braci Konwentualnych. Jako nowicyusz i jako zakonnik zajaśniał tutaj cnotami najszczytniejszej pokory, zadziwiał wszystkich swą niezwykłą skromnością, jednał sobie innych łagodnością i uprzejmością i wyrozumiałością.
  
       To też zasób takich zalet i przymiotów torował mu drogę pomimowoli do godności klasztornych; został gwardyanem w Krośnie, zawiadywał kustodyą we Lwowie. Przejęty duchem zakonnym nie umiał i nie chciał się wyróżniać niczem od poddanych mu współbraci, ale dążność do coraz większej doskonałości nakłoniła go do zamienienia dotychczasowej reguły franciszkańskiej na ostrzejszą regułę bernardyńską.
  
       Przybył bowiem do Polski św. Jan Kapistran z towarzyszami; on to należał do odnogi zakonu św. Frańciszka zreformowanej; zakonnicy tej reguły w przeciwieństwie do braci konwentualnych nazywali się Obserwantami, w Polsce zaś Bernardynami od reformatora św. Bernardyna z Sieny. Do Bernardynów więc przeszedł bł. Jan Dukli. Osiadł w klasztorze co dopiero we Lwowie zbudowanym. Wśród nowego otoczenia podwajał święty zakonnik swe umartwienia, modlitwy, dzieła pokuty; od razu cnotami rozbudził podziw w gronie swych współbraci. Obowiązki chórowe spełniał najsumienniej; noce całe spędzał na rozmyślaniach; czcił gorąco Maryę, Matkę Bożą, a na jej chwałę odmawiał Godzinki nieraz po kilkakroć dziennie. Gorliwy kaznodzieja działał na Rusi schizmatyckiej, nauki głosił po niemiecku do cudzoziemców przybywających z obcych stron niemieckich, a w wierze często zachwianych; miewał kazania i do Ormian osiadłych w Polsce. Nie ustawał w pracy niezmordowanego spowiednika; szczególniejszą miał do niej sposobność wśród zarazy, jaka nawiedziła Lwów. W pokorze swej usuwał się od ofiarowanych mu urzędów klasztornych, bo uważał siebie za najniegodniejszego. Miłośnik ubóstwa nie pragnął żadnej ozdoby ani żadnej wygody w swej celi; nawet w chorobie wymawiał się od wszelkiego uwzględniania koniecznych nieraz potrzeb. Polecenia odebrane spełniał posłusznie i sumiennie; przestrzegał ściśle reguły klasztornej, którą sobie często odczytywał. Jako środek do zwalczania poruszeń zmysłowych słusznie uważał natężoną i nieustanną pracę. Mawiał, że próżnowanie jest sposobnością do wszystkiego złego; stąd też nikt nigdy go nie widział nie zajętego albo posługami klasztornemi albo ręczną robotą albo modlitwą. Pojmując dobrze istotę prawdziwej miłości bliźniego czuł najgłębszą odrazę do obmowy. Słysząc o jakich podejrzeniach, powtarzał, że kto bliźniego o winy posądza, sam nie jest bez winy, a stąd prawie niemożliwem jest dlań zbawienie. Nie chcąc się narażać na niepotrzebne rozmowy, zachowywał milczenie ścisłe; wystrzegał się tych, co skłonni byli i pochopni do lada pogadanki; unikał ich, chociaż nieraz narażał się na przycinki. Wszystkich ogarniał równa miłością i wszędzie przyczyniał się do zgody wzajemnej.
  
       Łagodność bł. Jana z Dukli stwierdza się dobrotliwem napomnieniem, jakiego udzielił braciom w zakonie podczas pobytu swego w klasztorze w Poznaniu. Skarżyli się dwaj bracia na to, że chybili powołania; bo w klasztornych obowiązkach zbyt wiele zdaniem ich miało być sposobności do rozproszenia; żałowali swych ślubów zakonnych, bo bezpieczniejszymi co do swego zbawienia czuliby się jako pustelnicy. Obecny skargom św. Jan odparł spokojnie: Ja zaś dziękuję Bogu z głębi serca, że powołał mnie do życia zakonnego; jako pustelnik mało mógłbym był zdobyć sobie zasług. Nie miałbym sposobności ani do posłuszeństwa, bo sam własną kierowałbym się wolą; nie miałbym sposobności do pokory, bo niktby mnie nie rozkazywał. W zakonie mam sposobność do miłości bliźniego, do miłosierdzia. Niebezpieczeństwem jest walczyć z pokusami na samotności; w zakonie łatwiejsze zwycięstwo w gronie współbraci pobożnych. Temi i podobnemi słowami uspokoił św. Jan zakonników pełnych żalu; uznali słuszność wywodów i pozostali w klasztorze.
  
       Nawet w starości pomimo wzmagających się cierpień nie uchylał się św. Jan od sumiennego spełniania klasztornych obowiązków. Kiedy czuł, że sen go ogarnia w chórze przy wspólnych modlitwach, podnosił się, stawał oparty na lasce wśród nowicyuszów i tak długo walczył z sobą i swem osłabieniem, aż go nie przezwyciężył. Dotknięty ślepotą, tem większem żył skupieniem ducha; doznawał na modlitwach cudownych widzeń, a w jednem z nich ukazała mu się Najśw. Panna z Dzieciątkiem Jezus, przepowiadając mu przyszłą chwałę w słowach: Będziesz patronem ruskich krajów. Jaśniał też darem proroctwa, przyszły rozwój klasztoru Bernardynów we Lwowie zapowiedział już za swego życia; po śmierci słowa jego spełniły się w zupełności.
  
       Wyczerpany życiem umartwienia, chorobami, a pełen pragnienia wiecznej szczęśliwości, umarł bł. Jan z Dukli r. 1484 w dzień św. Michała, licząc lat 70 życia. Ciało pochowali zakonnicy w swem kościółku pod wezwaniem św. Andrzeja. Liczne cuda przy grobie bł. Jana spowodowały Zygmunta III. do wniesienia w Rzymie prośby o kanonizacye świątobliwego zakonnika. Prośba ta powtarzana jeszcze później kilka razy pomyślnym była uwieńczona skutkiem, bo r. 1739 ogłosił Klemens XII. Jana z Dukli błogosławionym i patronem Królestwa polskiego. Pamiątka bł. Jana przypada na dzień 19. lipca; urzędowem świętem Kościoła Polskiego na cześć bł. Jana z Dukli jest niedziela pierwsza po oktawie uroczystości św. Piotra i Pawła. Dzień więc ten rozmaicie może być oznaczony.

       Nauka

       Chrześcijańska łagodność jest cnotą, którą nam bł. Jan z Dukli służy wzorem i przykładem. Nigdy nie unosił się gniewem, nigdy nie żywił w sercu zawiści ani zemsty. Potępia swoją łagodnością tych wszystkich, co tygodniami, latami nawet całemi w sercu tają cichą nienawiść, aby odczekać sposobności do rzekomej odpłaty za obrazę, do odwetu za draźliwe nieraz tylko słówko.
  
       Jeśli jesteś skłonny do wybuchów gniewliwych, jeśli wszędzie siejesz swary i niesnaski swą gwałtownością, to dla łagodności Jezusa i Jego Świętych zobowiązany jesteś do czuwania nad sobą, do wymuszonego milczenia, abyś nie był podnietą i pobudką do niezgody. Posłuchaj, co mówi Pismo św.: Wargi głupiego wdawają się w swary, a usta jego wzbudzają rozterki. Usta głupiego są zginieniem jego, a wargi jego upadkiem duszy jego (Przyp. 18, 6-7). Odpowiedź łagodna uśmierza gniew, ale mowa przykra pobudza (Przyp. 15, 1).
  
       Nie rozpoczynaj więc niesnasków ani drażnieniem ani przycinkami, ani zaczepkami na rady innych ani naganami; sam zaczepiony staraj się zapanować nad sobą, zachować konieczny spokój, bo znowu mówi Pismo św.: Poczciwość jest człowiekowi, który się odłącza od zwady, a wszyscy głupi wdawają się w swary (Przyp. 20, 3). Nie myśl, że takiem zachowaniem sobie ubliżysz albo w oczach innych się poniżysz. Kto nad sobą samym panuje, największe odnosi zwycięstwo i największego jest godzien uznania. Słusznie więc też Zbawiciel mówi: Błogosławieni cisi, albowiem oni posiędą ziemię (Mat. 5, 4). - Błogosławieni pokój czyniący, albowiem nazwani będą synami Bożymi (Mat. 5, 9).

      
"ŻYWOTY ŚWIĘTYCH PAŃSKICH" - Poznań, dnia 10 lutego 1908.
Na podstawie kalendarza kościelnego z uwzględnieniem dzieła ks. Piotra Skargi T.J.
oraz innych opracowań i źródeł na wszystkie dni całego roku ułożył
Ks. Władysław Hozakowski

       * * *

       Żywot świętego Jana z Dukli
       (Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku – Katowice/Mikołów 1910r.)
      

       * * *

      
      
       Objawienie Św. Jana z Dukli.
       Anonim; kośc. OO. Bernardynów w Przeworsku.

       Kanonizacji świętego Jana dokonał Ojciec Święty Jan Paweł II w Krośnie 10.VI.1997 roku, podczas swej pielgrzymki do Polski.

       Św. Jan z Dukli to Patron Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego, archidiecezji przemyskiej, Lwowa oraz rycerstwa polskiego. W ikonografii przedstawiany jest w habicie zakonnika, czasami jako niewidomy. Jego atrybutem są promienie światła.
      
       * * *     
      
       Litania do św. Jana z Dukli

†
Kyrie, elejson. Chryste, elejson. Kyrie, elejson.
Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z Nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami
Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami
Święta Trójco, Jedyny Boże, zmiłuj się nad nami

Święta Maryjo, bez grzechu pierworodnego poczęta, módl się za nami.
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami.
Święty Janie z Dukli, wierny naśladowco Jezusa, módl się za nami.
Św. Janie, miłujący Krzyż Chrystusa, módl się za nami.
Św. Janie, wielki czcicielu Najświętszej Maryi Panny, módl się za nami.
Św. Janie, wierny synu Świętego Franciszka, módl się za nami.
Św. Janie, prawdziwa ozdobo Kościoła Chrystusowego, módl się za nami.
Św. Janie, mężu żywej wiary, módl się za nami.
Św. Janie, pełen chrześcijańskiej nadziei, módl się za nami.
Św. Janie, głoszący swym życiem cnotę Bożej miłości, módl się za nami.
Św. Janie, wzorze pokory i ubóstwa, módl się za nami.
Św. Janie, przykładzie czystości i posłuszeństwa, módl się za nami.
Św. Janie, wytrwały w zachowywaniu chrześcijańskich obyczajów, módl się za nami.
Św. Janie, wzorze miłości bliźniego, módl się za nami.
Św. Janie, potrzebującym z nieustanną pomocą spieszący, módl się za nami.
Św. Janie, głęboki i niestrudzony w rozważaniu tajemnic Bożych, módl się za nami.
Św. Janie, przykładzie żarliwej modlitwy, módl się za nami.
Św. Janie, apostole Królestwa Bożego, módl się za nami.
Św. Janie, hojny szafarzu Sakramentów świętych, módl się za nami.
Św. Janie, gorliwy i wytrwały spowiedniku, módl się za nami.
Św. Janie, żarliwy kaznodziejo pokuty, módl się za nami.
Św. Janie, pomagający zagubionym w odnalezieniu właściwej drogi życia, módl się za nami.
Św. Janie, męczenniku pragnieniem, módl się za nami.
Św. Janie, obdarzony łaską uzdrawiania chorych, módl się za nami.
Św. Janie, pocieszycielu smutnych i strapionych, módl się za nami.
Św. Janie, prowadzący do jedności wyznawców Chrystusa, módl się za nami.
Św. Janie, szczególny opiekunie Dukli i Lwowa, módl się za nami.
Św. Janie, Patronie naszego Narodu, módl się za nami.
Św. Janie, prowadzący skłóconych do pojednania i pokoju, módl się za nami.
Św. Janie, wskazujący drogę do niebieskiej ojczyzny, módl się za nami.
Św. Janie, klejnocie Zakonu Braci Mniejszych, módl się za nami.

    Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
    Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
    Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

K. Módl się za nami Święty Janie z Dukli,
W. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się:
Wszechmogący Boże, Ty nam dałeś świętego Jana z Dukli za patrona we wszystkich utrapieniach i nagłych potrzebach, prosimy Cię pokornie, abyś nas za jego przyczyną uwolnił od wszelkich nieszczęść, kłopotów i chorób, a równocześnie wspierał w różnych naszych potrzebach doczesnych i wiecznych. Który żyjesz i królujesz przez wszystkie wieki wieków. Amen.

       * * *
       Modlitwa

Święty Janie z Dukli, z ufnością zwracamy się do Ciebie w naszych potrzebach za przykładem naszych ojców, którzy szczerze ufali Twoim modlitwom i Twemu wstawiennictwu u Boga i zawsze byli wysłuchani. Bądź naszym Orędownikiem, swoją modlitwą wstawiaj się za nami do Boga, aby nasza Ojczyzna mogła żyć w pokoju, a my wszyscy byśmy zawsze wiernie trwali przy Bogu. Upraszaj nam u Boga przebaczenie naszych grzechów i zdrowie duszy, a także zdrowie ciała i uleczenie z chorób. Ufamy, że za Twoją przyczyną Bóg udzieli nam wszystkich potrzebnych łask.

Ojcze nasz… Zdrowaś Maryjo… Chwała Ojcu…
Św. Janie z Dukli, módl się za nami!

Gdy do Jana z Dukli z prośbą się zwracamy,
On sprzed tronu Boga z pomocą nam przyjdzie.
Jak nasi ojcowie byli wysłuchani,
Gdy modlitwom jego szczerze zaufali.

       Wypraszał u Boga różne dary ludziom:
       Zdrowie w ich chorobach, grzesznym przebaczenie.

Bądź orędownikiem i proś Pana Boga,
By Ojczyzna nasza mogła żyć w pokoju,
By rodziny nasze i my tu zebrani
Wiernie trwali w Bogu dziś i zawsze. Amen.

       Wypraszał u Boga...

Ojcu i Synowi, Duchowi Świętemu,
Chwała niech brzmi zawsze, w Trójcy Przedwiecznemu.

       Wypraszał u Boga...

K. Módl się za nami święty Janie,
W. Abyśmy się stali godni obietnic Chrystusowych.

Módlmy się:
Boże, który obdarzyłeś świętego Jana cnotami wielkiej pokory i cierpliwości, dozwól łaskawie, abyśmy, naśladując jego przykład, otrzymali podobną nagrodę. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

.