Z okazji 70. rocznicy zakończenia Powstania Warszawskiego odbędzie koncert „Semper Invicta” w wykonaniu połączonych chórów z Łotwy, Litwy, Białorusi i Niemiec. Uroczystości w czwartek 2 października rozpoczną się Mszą świętą o godz. 18.30. Organizatorem koncertu jest Fundacja Ave Patria z Ożarowa Mazowieckiego
Adres: Kościół Św. Augustyna - Warszawa, ul. Nowolipki 18

W ten rocznicowy dzień chciałbym przypomnieć całkiem nierocznicową publikację, którą świat oczekiwał kilka lat.
Ale się doczekał - wyznanie Beretki:

Powstanie Warszawskie i ja

akt ślubu powstańczego

• 

Pod tak wartościowym Wyznaniem (spowiedź to chyba nietrafne określenie) trudno coś publikować, aby czytelnik nie miał poczucia gwałtownego obniżenia poziomu. Każdego.
Ale z okazji dzisiejszej rocznicy opublikuję fragment wspomnień, który na salon24 własnoręcznie przepisałem z uwagi na ich wielką wartość - moim zdaniem - wartość świadectwa Wielkości największych Bohaterów Powstania - kobiet bitwy o Warszawę lata'1944:
25-letnia łączniczka odpowiedzialna za komunikację dowództwa Powstania Warszawskiego z podległymi oddziałami zgłasza się na ochotnika, aby spróbować kanałami ściekowymi dotrzeć do odciętej przez wroga dzielnicy Mokotów.
Dzieje się to 5 sierpnia, kiedy kanały stanowią wielką niewiadomą również dla Powstańców (wielki błąd zaniechania dowództwa - ile można było zająć strategicznych obiektów używając różnych podziemnych przejść podczas szturmu 1 sierpnia i później ????), a zejście do nich stanowiło wyprawę w nieznane, z której nie było żadnej pewności czy się wróci ...

  “Na szarej powierzchni ulicy widnieje okrągły ciemny otwór włazu. Po żelaznych hakach schodzi się w dół, pod ziemię. Specyficzny, ostry zapach siarkowodoru, zmieszany z wonią zastarzałego, gnijącego szlamu i butwiejących roślin uderza w nozdrza. Światło latarki, żółte i skoncentrowane ,pada kilka metrów w głąb kanału, ślizga się wzdłuż owalnie sklepionych ścian pokrytych liszajami wilgoci, wreszcie rozprasza się i zanika. Powierzchnia sięgające po pas blota połyskuje w blasku jak czarny, płynny metal. Czy uda się tędy nawiązać łączność? Jak przejść i trafić na nasz teren? W którym miejscu wyjść? (...)

   Wysokość kanału nie przekracza półtora metra. Należy więc pochylać głowę - niżej, jeszcze niżej.. oprzeć się o oślizłą ścianę, ugiąć w kolanach nogi.Szybko mija odruch zaciskającego szczęki wstętu. Ładunek okropności, jaki przynosi zae sobą wojna, jest tak wielki, że zatraca się miara zwykłych doznań. Muszę - decyduję się z zawziętością - muszę przejść. A myśleć trzeba o czymś innem, po prostu o czymś innym. Wytrzymać!... jeszcze trochę. Tutaj w kanale, każdy musi sam wypracować sobie swój własny sposób poruszania się, ustawienia ciała, skoordynowania ruchów. Nie znajdzie się jednej dla wszystkich recepty na pokonanie zmęczenia, choć ogólnie rzec biorąc zwiększa się poczucie stabilności gdy niepodnosząc nóg sunie się stopami po dnie. (...)
    Kanał pod aleją Szucha, węższy i niższy, szybciej jednak doprowadzi do Placu Unii. W postawie zgiętej wpół ciężko oddychać, pot zalewa twarz, drętwieją nogi. Byle prędzej, byle się nie zatrzymać! Szum w uszach rośnie, przed oczami ukazują się czerwone płatki, łączą się ze sobą, zlewają w palmy, wirują. Prędzej, prędzej! Kołysze się zawieszona na szyj latarka, chyboce smuga światła, ogromnieją na ścianach ruchome cienie. Nareszcie! Można się wyprostować – jesteśmy chyba pod Placem Unii. Jak iść dalej? Trzeba zdecydować. Można by iść prosto pod Puławską, jednak cała ta szeroka ulica może pozostawać w rękach wroga. Nie wiadomo czy powstańcy zdobyli wszystkie obiekty, na które planowano natarcie.

   Trudność zasadnicza przedstawia się konkretnie: w którym miejscu wyjść, żeby trafić do swoich? Blisko Palcu Unii są “flaki” – koszary lotników. Odbijamy w prawo, by zagłębić się w boczne uliczki Mokotowa, gdzie nie było poważniejszych ośrodków niemieckich. Coś zachrobotało, plusnęło. W świetle latarki mignął wydłużony cień. To duży szczur zniknął w kanaliku obok. Czy szczury rzucają się na ludzi?.. ten czmychnął w popłochu – zanotowała pamięć.Błoto oblepia nogi. Duchota, brak wprawy i doświadczenia w rozkładaniu sił potęguje zmęczenie. Czasem w ścianie kanału zaczerni się otwór wylotu rury ściekowej. Z jednej sączy się woda, w innej coś się poruszy, by smyrgnąć w mrok. Czarne oczka szczura błysną jak koraliki – nie każdy ucieka. Oto niski kanał. Może tędy?
- “Nie, nie da rady. Tu się trzeba czołgać. Wejść w taką rurę?... a jeśli ona jest gdzieś zapchana? Jak się z niej wydostać tyłem? – przerażające, aż niedorzeczne w swojej groźbie myśli przelatują przez głowę. Jeśli akurat spadnie deszcz, jeśli Niemcy gdzieś spuszczą wodę lub zamkną jej odpływ – zatopią nas. Szczur może skoczyć prosto w twarz... szczur – na twarz – kotłuje się w wyobraźni – Nie.. szkolili nas na łączniczki, na telefonistki. Nie wejdę w taką dziurę! “Hurra!” – krzyk gromki, radosny odtworzył się w pamięci, odbił siępod czaszką z uderzającą wyrazistością. Żaden z tamtych się nie namyślał, nie zatrzymywał. Jak ja... przy głupim przejściu przez jakimś tam niski kanał – nieomal pogarda dla własnej rozterki nie kasuje wewnętrznego oporu. Może jednak się wycofać? Nikt się nie dowie... Musimy posuwać się na łokciach i kolanach w półzgięciu tamującym oddech, balansować zdrętwiałym ciałem, podpierać się rękami.

    Wysokość kanału wnajszerszym miejscu nie przekracza metra.Plecy boleśnie szorują o sklepienie. Niżej, niżej... nogi drżą z wysiłku, pot spływa po twarzy. Nizej.. płuca z trudem chwytają powietrze, serce tłucze jak szalone. Każdy krok staje się męką. Smugi przed oczami zlewają się z cieniem wzdłuż ścian, zatraca się granica rzeczywistości, braknie rozeznania. Kanał przytłacza, obejmuje ścianami jak macka, zamyka w nich, wysysa resztę oddechu.(...)"

Elżbieta Ostrowska pseud. Ela “W Alejach spacerują Tygrysy”
http://witas1972.salon24.pl/55199,niezrownane-mestwo-bohaterek-powstania

Przy okazji tematu KANAŁY W POWSTANIU WARSZAWSKIM przypomnę swoją notkę z 2009 r.

 „Klapa nad łbem się zamyka,
W dół do podziemia drabinka…”