Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu
Michał St. de Z..., czw., 31/05/2012 - 11:23
Sto osiemdziesiąt trzy lata temu, w dniu 5 maja 1829 roku otworzono w Poznaniu pierwszą publiczną bibliotekę na ziemiach zaboru pruskiego / niemieckiego/.Jej budynek był pierwszym na Ziemiach Rzeczypospolitej Polski w całości przeznaczony na zbiory biblioteczne.
Bibliotekę stworzył i jej budowę sfinansował Edward hrabia Raczyński, herbu Raczyński / odmiana Nałęcz / z Rogalina. Uczestnik wojen napoleońskich. Kawaler Orderu Virtuti Militari.
Przez całe swe życie skupował książki z klasztorów, kościołów, które Prusacy / Niemcy / w ramach germanizacji Wielkiego Księstwa Poznańskiego, Wielkoplski, przeznaczali do kasacji. Będąc posłem Sejmu prowincjonalnego w Poznaniu, miał większe możliwości niż inni sławni Wielkopolanie. Początkowo skupowane zbiory przechowywał w swoim Pałacu w Rogalinie.
Pałac rodu Raczyńskich, herbu Nałecz w Rogalinie,
Rogalin Raczyńskich, tysiącletnie dęby; Lech Czech i Rus
Edward hrabia Raczyński
Swoje zbiory dedykował młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego
[...]"dawane pierwszeństwo tym, które narodowośćWielkiego Księstwa Poznańskiego interesować mogą ... przed książkami jedynie do zabawy służącemu i ulotnemi pismami. Z myślą o polskiej młodzieży gimnazjalnej postanowił gromadzić dzieła ogólne ... z każdej literatury narodu"[...]
Dzięki staraniom, prośbom składanym u cesarza Fryderyka Wilhelma IIi z dynastii Hohenzollernów, Biblioteka otrzymała prawo w 1829 roku, by każdy wydawca miał obowiązek przekazywać jeden tom na rzecz biblioteki.
Biblioteka była budowana w latach 1822-1828. Dziś dokładnie nie wiemy, kto opracował projekt budynku.Wiemy, ze styl w jakim zbudowano, winien świadczyć, iż architekci pochodzili z Południa Europy Włoch i Francji. Cudowna frontowa elewacja jest wzorowana na wschodniej ścianie Luwru. Na cokole stoi dwanaście par żeliwnych kolumn wykonanych w porządku korynckim. Na kolumnach wspiera się architraw, zwieńczony balustradą. Nad nią czterospadowy dach kryty miedzianą blachą.
Budynek Biblioteki został zbudowany w stylu późnoklacystycznym. Być może Edward Raczyński projekt biblioteki zlecił francuskim architektom Charlesovi Perciera* i **Fontaine Pierre François.
Po epidemii cholery 1831 przed Biblioteką stanęła fontanna z posągiem greckiej bogini zdrowia Higei, mająca rysy hrabiny Konstancji z Potockich Raczyńskiej ****.
Zgodnie z wolą fundatora Edwarda hr. Raczyńskiego, biblioteka przeszła na własność miasta. Piecze nad nią pełniło kuratorium.
W czasie II Wojny Światowej w 1943 roku, w obawie przed nalotami aliantów, część najstarszą zbiorów w ilości kilkunastu tysięcy najstarszych woluminów wywieziono do majątku Józefa Aleksandra Raczyńskiego w Obrzycku, gdzie mieściła się ordynacja. Ocalało dzięki temu 17 tys.tomów, głównie rękopisów, inkunabułów i starodruków, pochodzących w przeważającej części ze zbiorów ofiarowanych przez fundatora.
Podczas II Wojny Światowej,zimą w 1945 roku, budynek został celowo zbombardowany przez wojska sowieckie, mimo, że w Biblioterce nie byó Niemców a obiekt nie był obiektem wojskowym*** uległa zniszczeniu większą część księgozbioru, czy tylko dla tego, że to Polskie, Słowiańskie.
Ruiny Biblioteki Raczyńskich po zbombardowaniu przez armie sowiecką
Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, również zburzona przez sowietów tylko dlatego, że była obiektem polskiej kultury
Zamek Królewski w Poznaniu,Zamek wzniesiony przez Przemysła II,Króla Polski z Rodu Piastów obiekt cywilny zburzony przez sowietów w 1945 roku
Pierwszym bibliotekarzem był historyk Józef Łukaszewicz.
W 1939 roku Biblioteka Raczyńskich liczyła 165 tys.woluminów.
Biblioteka Raczyńskich jest obecnie drugą - po Bibliotece Uniwersyteckiej - książnicą miasta. Obecnie posiada ok. 1,6 mln woluminów. Księgozbiór tworzą trzy odrębne jednostki: zbiory specjalne, księgozbiór podstawowy o charakterze naukowym oraz zbiory oświatowe i beletrystyczne w filiach i punktach bibliotecznych.
Biblioteka prowadzi również trzy muzea-pracownie literackie: Henryka Sienkiewicza, Kazimiery Iłłakowiczówny oraz Ignacego Kraszewskiego.
Poznań, ulica Wroniecka 14
Najcenniejsze pozycje zebrano w zbiorach specjalnych, m.in. ponad 9 tys.rękopisów (w tym ok. 100 dokumentów pergaminowych), blisko 18 tys.starodruków (w tym ok. 250 inkunabułów) i ok. 10 tys. jednostek kartograficznych. Do najcenniejszych pozycji należą: rękopis kodeksu z 1460 r., zawierający zbiór traktatów teologicznych Augustyna Triumphusa z Ankony, starodruki - polonica, np.dzieła Stanisława Hozjusza (1553 r.), Łukasza Górnickiego (1566 r.), Mikołaja Reja (1568 r.), druki poznańskie z oficyny Melchiora Nehringa (1577 r.) i z drukarni Jezuitów (XVII - XVIII w.). Biblioteka prowadzi również dokumentację współczesnego życia kulturalnego Poznania. W jej strukturach działa Ośrodek Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego,
Bibliotece podlega kilka znanych poznaniakom placówek muzealnych: - Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza, - Pracownie Józefa Ignacego Kraszewskiego i - Mieszkanie - Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny oraz Izba Pamięci - Jerzego Pertka
Bibliotece podlega kilka znanych poznaniakom placówek muzealnych: - Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza, - Pracownie Józefa Ignacego Kraszewskiego i - Mieszkanie - Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny oraz Izba Pamięci - Jerzego Pertka
Edward hrabia Raczyński, był znanym mecenasem sztuki w Wielkim Księstwie Poznańskim. Był Od 1827 członkiem warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wspierał finansowo polskich luminarzy sztuki: poetę Adama Mickiewicza,
Wspólnie z arcybiskupem poznańsko- gnieźnieńskim Teofilem Wolickim stworzyli w Katedrze poznańskiej Złota Kaplicę z pomnikami Mieszka I i jego syna Króla Bolesława I Chrobrego.
Edward Raczyński sfinansował budowę kaplicy
Zmarł tragicznie, 20 stycznia 1845 w Zaniemyślu w okolicznościach bliżej nam nie znanych.
Był spokrewniony z Prezydentem Edwardem Bernardem, hrabią Raczyńskim na uchodźstwie.
*Percier Charles, francuski architekt , twórca empire'u, stylu cesarstwa nawiązującego do stylu antycznej Grecji, Egiptu.Percier Charles jest twórca lub współtwórcą Łuku triumfalnego , arcus triumphalis na Place du Carrousel w Paryżu. Przebudowa Wnętrz w Wersalu, Luwru,Tuileries.
**Fontaine Pierre François współtwórca empire’u , nadworny architekt Napoleona I
**** W 1945 roku sowieci bezmyślnie zbombardowali budynek Biblioteki Raczyńskich, który nie był obiektem strategicznym
***** Konstancja Raczyńska de domo Potocka, córka ? nieszczęsnego Szczęsnego Potockiego / targowiczanina i Józefiny Mniszchówny urodziła się w kresowej perle Rzeczpospolitej, Potockich, Tulczynie.
Pierwsze małżeństwo z wiekowym kuzynem Janem Potockim, pisarzem / Pamiętnik znaleziony w Saragossie / Secundo voto z Edwardem Raczyńskim. Była patriotką. Pomagała mężowi Edwardowi w wyposażeniu Biblioteki.
Warta pomnika na placu przed Biblioteką Raczyńskich
Złota Kaplica Królewska w Archikatedrze Poznańskiej. Miejsce pochówku pierwszych władców Mieszka I i Bolesława Chrobrego. To również dzieło Edwarda hrabiego Raczyńskiego
Biblioteka Raczyńskich, fotografie panoramiczne
http://www.panosfera.pl/evTour?id=2
- Michał St. de Zieleśkiewicz - blog
- Zaloguj się, by odpowiadać
Etykietowanie:
12 komentarzy
1. Szanowny Panie Michale
"Z myślą o polskiej młodzieży gimnazjalnej postanowił gromadzić dzieła ogólne ... z każdej literatury narodu". Niemieccy barbarzyńcy zbombardowali bibiloteke, dzisiaj ich niemieccy kuzyni nie potrzebują armat. Mają na swoich usługach pozytecznych idiotów, którzy niszczą naukę i sztukę w Polsce.
Lepszy wróg odkryty, niż udawany przyjaciel.
Aniela z pudlem.
http://www.tokfm.pl/Tokfm/5,102433,11839461,Merkel_karmi_pingwiny__Tusk_...
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
2. Panie Michale :)
TOZ to perła w Koronie
ale nasza, a nie kucającego
dzięki za przybliżenie tego Dzieła sztuki i przykładu Mecenatu nad Sztuką :)
serdeczności :)
gość z drogi
3. pani prezes,teraz wiem dlaczego
Stoczniowców przekształcano we fryzjerów dla pudli...:)ale ten palec to coś "przekazuje"chyba ?
serd pozdr
gość z drogi
4. Szanowny Panie Michale
Wiedza to źródło dla mądrości
Wiedział Raczyński o tej właściwości
Nie wypadł kurze spod ogona
Jak obecni rządzący znaku wrona
Myślał i wiedział jak działać
By w Narodzie Oświata stała
Że podtrzymuje z Ojczyzną więzi
Wyzwala też ciemnotę z uwięzi
Kacapy niszczyli w Polsce wiele
Byle zniszczyć takie mieli cele
Chcieli zatrzeć ślady Polskiej świetności
Bo mieli kompleksy Hołdu Wielkości
Pozdrawiam
5. Szanowny Panie Michale
Najchętniej wydrukowałabym Pana wpis...
Mój synek ma dopiero 11 lat, w tym roku na historii /pierwszy rok nauczania tego przedmiotu/ przygotowywał się do sprawdzianu o rodach szlacheckich... To był taki wstęp dopiero..
I włąsnie hrabia Raczyński - Jego mecenat, Biblioteka, Złota Kaplica - wzbudziły w nim ogromny zachwyt..i zainteresowanie..
Niestety, wtedy gdy przygotowywał się /wspólnie ze mną/ nie znaleźliśmy nawet w ułamku % takiego opracowania, jak Pańskie..
I takich zdjęć i dębów...
Style /kolumny/ "przerabia teraz na plastyce - to wszystko w Pana ujęciu zobrazowałby mu znacznie lepiej, niż to, do czego dotarlismy samodzielnie.. W pana historycznych esejach trwa życie, a wszystko staje się bliskie i niezwyle ważne. Gdyby dzieci tak własnie mogły poznawać historię.. Ja i mój syn czujemy się szczęściarzami ..
Może i łatwiej w póxniejszym życiu będzie mu łatwiej rozumieć niełatwe losy naszej Ojczyzny..
Bardzo, bardzo dziękuję w swoim i jego imieniu...
W weekend zrobimy sobie ucztę, czytając i delektując się...
Kłaniam się
6. All,
Szanowni Państwo,
Nasz gauleiter jest chory, że pudlica w rękawicach ? No cóż jak się naćpa, do bierze wszystko co się rusza.
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
7. Do Pani Maryli,
Szanowna Pani Marylo,
Dziś wystarczy kasa fura, komóra i byle jaka blaszka by zostać targowiczaninem.
Walther Rathenau, to dla nas Polaków, osoba bardzo kontrowersyjna. Nie będę pisał o jego prywatnym życiu, zachowaniach, by pani Szczuka czy Biedroń nie wzywali mnie do sądu.
Pan Walther Rathenau, akceptował Układ z Rapallo, który był zaczynem IV rozbioru Polski , czyli układu Ribbentrop-Mołotow.
Walther Rathenau, był zwolennikiem dyktatury, moim zdaniem było to światło dla rządów Hitlera
Dzięki układowi z Rapallo, Niemcy nawiązały stosunki dyplomatyczne i woskowe z Rosją sowiecką, Niemiecka armia mogła ćwiczyć na poligonach sowieckich.
Walther Rathenau,był wrogiem Polski, dążył do odtworzenia granic rzeszy niemieckiej sprzed rozbiorów.
Medal wroga Polski przyjął Donald Tusk.
Hańba
Ukłony moje najniższe
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
8. Pani Nadzieja 13,
Szanowna Pani Beato,
Bardzo mi miło. Dziękuję,
Ja o historii na forach internetowych pisze od lat. Pisze to, czego nie można znaleźć w podręcznikach.
Wiele rzeczy o historii znajdzie Pani w wyszukiwarce Blogmedia. O historii pisze też Pani Maryla
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
9. Pan Jacek Mruk,
Szanowny Panie Jacku,
Pięknie dziękuję,
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
10. Pani Gość z Drogi,
Szanowna Pani Zofio,
Bardzo mi miło. Dziękuję.
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
11. Szanowny Panie Michale
Dziękuję za kolejny piękny ESEJ...
Biblioteka Raczyńskich...
Dzieło Edwarda hrabiego Raczyńskiego...
W trosce o Oświatę... Wiedzę...
Wielu pokoleń Narodu Polskiego...
Piękny Dar dla Polski...
W końcu wojny przez "przyjaciół" zburzony...
Chwała Tym, dzięki Którym
Jakże cenny księgozbiór został ocalony...
Pytan Pan w treści, czy zburzony dlatego, że POLSKI...
TAK, Szanowny Panie Michale... My...Polacy... dobrze o TYM wiemy...
Dzisiaj nie burzą... dzisiaj "pokojowo" burzą Oświaty POLSKIEJ dzień dzisiejszy...
***
Dziękuję...
Serdecznie Pozdrawiam... także wszystkich Tu Obenych...
ZOBACZ => DLACZEGO PAD zawetował Nowelizację ustawy Prawo oświatowe?! <=
12. Do Pani Intix,
Szanowna Pani Joanno,
Bardzo mi miło,ma Pani rację, dziś do burzenia Polski nie potrzeba armat. Można Nia frymarczyć, przyjmyjąc blaszki ufundowane na cześć odwiecznych wrogów Polski.
Walther Rathenau, to wróg Polski. To on zaakceptował w Rapallo, wejście Rosji na salony polityczne Europy.
To on podważał zachodnie granice polski ustanowione Traktatem Wersalskim, mimo, że Traktat Wersalski nie przyjmował granic Polski sprzed rozbiorów.
To Rathenau, utorował drogę do władzy Hitlera, ludobójstwa.
Po drugie, w naszej, kulturze cywilizacji nie mieszą się homoseksualne zachowania Rathenau,
Plemie, które wydało Rathenau, tak ma.
Jak się czyta ewangelistów, to włosy dęba stawają, jacy oni byli dzicy.
Ukłony
Nawet dla Niemców jego zachowania były skandaliczne bo go zabili jak psa w ciemnej ulicy
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz