Ksiądz generał Stanisław Brzóska, Bohater Powstania Stycznowego

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

 

Sto czterdzieści siedem lat temu, w dniu 23 maja 1865 roku  został zamordowany przez Rosjan w Sokołowie Podlaskim w egzekucji publicznej
 
 
     Ksiądz generał Stanisław Brzóska, herbu Nowina naczelny kapelan Powstania Styczniowego
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ksiądz generał Stanisław Brzóska urodził się 30 grudnia 1832 w miasteczku Dudków na Lubelszczyźnie, powiatu Biała Podlaska w rodzinie szlacheckiej, pieczętujacej się herbem Nowina. Ród Brzósków  wywodził się z Rzwienia na Mazowszu. Został ochrzczony w farze św. Anny w Białej Podlaskiej.   Studiował medycynę  na Uniwersytecie  świętego Włodzimierza w Kijowie, następnie w Seminarium Duchownym w Janowie Podlaskim. Jako wikariusz w Sokołowie Podlaskim głosi patriotyczne kazania nawołujące do zrzucenia rosyjskiego jarzma.
Za głoszenie prawd bożych zostaje aresztowany  27 listopada 1861  przez Rosjan, naczelnika rosyjskiej żandarmerii Chwaszczańskiego i osadzony na dwa lata w twierdzy w Zamościu. Wyrok wydał 10 grudnia siedlecki sąd wojenny, kierowany przez pułkownika Czernickiego, Ze względu na zły stan zdrowia po 3 miesiącach pobytu w twierdzy wychodzi na wolność za wstawiennictwem namiestnika Królestwa Polskiego, hrabiego, generała Aleksandra Nikołajewicza von Lüders
Po uroczystościach patriotycznych związanych z pogrzebem arcybiskupa warszawskiego, metropolity Antoniego Fijałkowskiego, władze rosyjskie ogłosiły w  Królestwie Polskim stan wojenny. 
W1862 roku ksiądz Stanisław Brzóska razem  Bronisławem Deskurem,  staje na czele komitetu, który zbiera broń, zabezpiecza ludzi przed branka ogłoszona przez margrabiego Wielopolskiego 
Po wybuchu Powstania Styczniowego, zostaje powołany na naczelnika władz powstańczych w Łukowie
Tymczasowy Rząd Narodowy, który  powstał w nocy  z 22 na 23 stycznia 1863 roku mianuje księdza Stanisława Brzóskę w dniu  22 lipca 1863 roku  generałem i kapelanem Wojsk Powstańczych.
Z własnym oddziałem powstańczym bierze udział w bitwach z Rosjanami:
Pod Sosnowicą  w dniu 4 marca 1863 r.zostaje ranny w nogę.
 
Pod Siemiatyczacami w dniach  6 i 7 lutego 1863 roku między rosyjskimi oddziałami dowodzonymi przez  gen. Zachara  Maniukina, a polskimi oddziałami powstańców płk. Walentego Teofila Lewandowskiego, uczestnika Powstania Węgierskiego w Legionie Polskim generała Józefa Wybickiego, płk. Romana Rogińskiego i  Kaliszanina Władysława Romana Cichorskiego-"Zameczka".
Woskrzenicami,Gręzówką, Włodawą i Sławatyczami.Pod Sosnowicą (19 sierpnia) i Fajsławicami (24 sierpnia)
Mimo , że jest księdzem, kapelanem, uczestniczy w walkach zbrojnych.
W końcu  1864 r. „ostatni powstaniec”, nazywany też „najwytrwalszym partyzantem Podlasia”, jest zmuszony ukrywać. Przebyty  tyfus też daje o sobie znać
 

 

Nowa Sucha, tu ukrywał sie ksiądz Stanisław  Brzóska.
 
W kwietniu 1865 r. Antonina Konarzewska*,  kurierka Rządu Narodowego, znająca księdza Generała w wyniku nieludzkich tortur wydaje miejsce pobytu księdza Brzóski
 
W dniu  29 kwietnia pojmano w Sypytkach księdza Brzoskę i Jego adjutanta Franciszka  Wilczyńskiego.
Księdza generała i Jego adjutanta Wilczyńskiego przewieziono do Warszawy, gdzie torturami próbowano wymusić zeznania obciążające innych uczestników Powstania.
Wojskowy sąd polowy na cytadeli warszawskiej skazał księdza generała i Jego adjutanta na karę śmierci przez powieszenie w Sokołowie Podlaskim. Wyrok zaakceptował  namiestnik Królestwa Polskiego, Rosjanin, narodowości niemieckiej feldmarszałek, Fryderyk Wilhelm Rembert hrabia von Berg *
Egzekucja odbyła się na Sokołowskim Rynku. Najpierw wyrok wykonano na adjutancie Franciszku  Wilczyńskim, herbu Poraj.
 
W trakcie wykonywania wyroku na księdzu generale Stanisławie Brzóska, Kapelan Powstania powiedział:
 
"Żegnajcie bracia i siostry i wy małe dziatki. Ginę za naszą ukochaną Polskę, która przez naszą krew i śmierć"
 
 W 1927 r. z inicjatywy leśników rejonu łukowskiego odsłonięto w Dąbrówce pomnik poświęcony „Bohaterowi walk o niepodległość ks. Stanisławowi Brzósce nieugiętemu rycerzowi Podlasia w 63 rocznicę jego męczeńskiego zgonu”.

W okresie międzywojennym w Łukowie stanął pomnik powstańców z 1863 r., zniszczony przez hitlerowców w roku 1940.


Ksiądz Kapelan, generał Powstania WielkopolskiegoJego adjutant Franciszek Wilczyński w dniu 23 maja 2008 roku  zostali pośmiertnie odznaczeni Orderem Orła Białego przez Pana Prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

 

 

 

 

Gdy pamięć ludzka gaśnie mówią kamienie. Tu ukrywał się i został aresztowany gen. ks. Stanisław Brzóska ostatni Komendant Powstania 1863 r. na Podlasiu oraz jego adiutant Franciszek Wilczyński. Wielka chwała bohaterom.

 

 

 


Polecam :
 Jadwiga Strokowa  pod pseudonimem "Jan Świek" "Ostatni"
  Maria Jehanne hr. Wielopolska z Colonna-Walewskich, secundo voto Strzemię-Janowska  " Kryjaki. O sześćdziesiątym trzecim roku opowieść" 

 


 
 
Bibliografia:
Barbara Wachowicz
 Eugeniusz Niebelski;
 Ryszard Bender
Tadeusz Krawczak;
  Andrzej Szwarc
 
* Głównum winowajcami  był Leopold Mikulski i Jan Skopański dowódca estońskiego pułku piechoty
 
 
* za zasługi w tłumieniu Powstania Styczniowego feldmarszałek Berg, otrzymał od cara tytuł hrabiowski.
W dniu 19 września 1863 roku około godziny 17.00 w Warszawie, obok należącego wówczas do Andrzeja Zamoyskiego budynku przy ulicy Nowy Świat 67/69, między Nowym Światem, a Krakowskim Przedmieściem został dokonany zamach na carskiego namiestnika Królestwa Polskiego, hrabiego Fiodora Berga. Zamach był nie udany.
Do tego wydarzenia nawiązuje wiersz Cypriana Kamila Norwida „Fortepian Szopena”  
 
 

Patrz!... z zaułków w zaułki
Kaukaskie się konie rwą
Jak przed burzą jaskółki,
Wyśmigając przed pułki,
Po sto - po sto  -
Gmach zajął się ogniem, przygasł znów,
Zapłonął znów - i oto - pod ścianę
Widzę czoła ożałobionych wdów
Kolbami pchane -
I znów widzę, acz dymem oślepian,
Jak przez ganku kolumny
Sprzęt podobny do trumny
Wydźwigają... runął... runął -
Twój fortepian !

X

Ten!... co Polskę głosił, od zenitu
Wszechdoskonałości Dziejów
Wziętą, hymnem zachwytu -
Polskę - przemienionych kołodziejów;
Ten sam - runął -na bruki z granitu! -
I oto: jak zacna myśl człowieka,
Poterany jest gniewami ludzi,
 Lub jak - od wieka wieków - wszystko, co zbudzi!
I - oto - jak ciało Orfeja,
Tysiąc Pasyj rozdziera go w części;
A każda wyje: " Nie ja!... Nie ja" - zębami chrzęści - 
Leczy Ty? - lecz ja? - uderzmy w sądne pienie,
Nawołując: " Ciesz się, późny wnuku!...
Jękły - głuche kamienie:
Ideał - sięgnął bruku" -

 

 

20 komentarzy

avatar użytkownika intix

1. Szanowny Panie Michale

Dziękuję...
Czytam kolejne z Kart Historii Polski...
Tym razem o Księdzu Generale Stanisławie Brzósce...
Pana piękne Wspomnienie...
Kolejny raz... ogarnia mnie... bół...wzruszenie...

...W trakcie wykonywania wyroku na księdzu generale Stanisławie Brzóska, Kapelan Powstania powiedział:

 

"Żegnajcie bracia i siostry i wy małe dziatki. Ginę za naszą ukochaną Polskę, która przez naszą krew i śmierć"...

Ilu Takich... Bohaterów...
Za ukochaną Ojczyznę życie oddało...

Cześć Jego...i Ich Pamięci!
Wieczna Cześć i Chwała!


***
CO myśmy z Polską zrobili...
Do CZEGO dopuścili...
CO z nami się stało...?
Gdzie jest ten Naród Waleczny...?
Wrogowie... wszystkich Polaków nie wymordowali...
TO, dzięki Panu Bogu... im się nie udało...
Czyżbyśmy... walczyć o Polskę...się bali...?

***
Wyrazy Szacunku...

avatar użytkownika intix

2. Wybitni polscy duchowni. (nie wszyscy...)


Polskie pieśni patriotyczne: Bogurodzica, Gaude Mater Polonia, Mazurek 3 Maja, Rota.
Polscy duchowni: Wincenty Kadłubek, Mikołaj Trąba, Paweł z Włodkowic, Mikołaj Kopernik, Jan Długosz, Franciszek Dmochowski, Piotr Skarga, Ignacy Krasicki, Hugo Kołłątaj, Adam Naruszewicz, Piotr Ściegienny, Stanisław Brzóska, Piotr Wawrzyniak, Stanisław Stojanowski. Duchowni byli i są elitą Narodu.
Utwory: Bogurodzica - Gaude Mater Polonia - Mazurek 3 Maja - Rota
http://www.youtube.com/watch?v=SmIEtwPUaQk

avatar użytkownika Maryla

3. Szanowny Panie Michale

piękne i męczeńskie karty mamy w polskiej historii. Pięknych i godnych Przodków wydała polska ziemia.

Musimy chronic pamięć o Nich, aby ta krew i zycie nie na darmo była wylana.

"Żegnajcie bracia i siostry i wy małe dziatki. Ginę za naszą ukochaną Polskę, która przez naszą krew i śmierć"

Wieczna cześć i chwała Bohaterom!
Na pohybel zdrajcom Narodu!

Maryla

------------------------------------------------------

Stowarzyszenie Blogmedia24.pl

 

avatar użytkownika Jacek Mruk

4. Szanowny Panie Michale

Wartości cenne w ludziach najwyższego lotu znikają
Bo szubrawcy i zdrajcy Polskę wewnątrz rozrywają
Jak psy głodne szarpią ją jak wściekłe
Za to znajdą się pewnie w piekle
Ksiądz Generał pełen Wiary i poświęcenia Polsce
Został zamordowany przez wrogów , zostawiając serca bolące
Zostających w niewoli na kolejne już półwiecze
Gnębiła okupanta buta i znieważająca wartości człowiecze
Stopniowo znikają najwartościowsi w każdym następnym pokoleniu
A czas mija jakby w oka mgnieniu
Czas byśmy się nauczyli zwyciężać bez strat
Niech ginie truteń ,zdrajca i nasz kat
Pozdrawiam

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

5. Pan Jacek Mruk,

Szanowny Panie Jacku,

Pięknie dziękuję.

Ukłony

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

6. Do Pani Maryli,

Szanowna Pani Marylo,

Większość nas Polaków; pamięta. Gorzej z młodym pokoleniem, któremu Tusk i jego rząd zabiera możliwość edukacji, szczególnie historii, która dokumentuje zbrodnie naszych sąsiadów

Ukłony moje najniższe

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

7. Do Pani Intix,

Szanowna Pani Joanno,

Dziękuję za piękny jak zwykle komentarz, na dodatek pisany wierszem.

Ukłony

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

8. Pani Intix,

Szanowna Pani Joanno,

Pięknie dziękuje za filmik o wybitnych polskich duchownych. Chodzi mi po głowie aby o kilku o nich pisać .

Ukłony

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika sówka55

9. Piękne wspomnienie, Szanowny Panie Michale!

Bohaterski ksiądz-generał Stanisław Brzóska, Franciszek Wilczyński, Powstańcy 63 roku... Walczyli dla nas i za nas, choć lata upłynęły od Ich walki i Ich męczeństwa.

Chwała Bohaterom!

"Wszyscy święci z ołtarzy, z obrazów, z pomników,
Ze światłami nad głową i z ranami w boku,
Wszystkie święte o cudnym panieńskim uroku
Wychodzą na spotkanie naszych męczenników.

Wśród śpiewów gregoriańskich idą mleczną drogą
Anieli w złotych zbrojach z srebrnymi skrzydłami,
Pomagają iść rannym, co sami nie mogą,
I mówią do nich cicho: „Módlcie się z nami...”

("Męczennicy", Jan Lechoń)

Dziękuję za Pana piękne lekcje historii!

Serdeczności,

Anna, Sówka

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

10. Do Pani Anny Sówki,

Wielce Szanowna Pani Anno,

Bardzo dziękuje za piękny wiersz Jana Lechonia.
I mówią do nich cicho: „Módlcie się z nami...”

Cieszę się, że Pani jest ponownie z nami.

Ukłony
michał

U moich sąsiadów, polskie pospolite lilaki nadal kwitną.

Ze zbiorów kórnickich dla Pani

Ten się nazywa "Marc Micheli" ponoć szwajcarski botanik

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika gość z drogi

11. Panie Michale, wspaniałych mamy Orędowników w Niebie

Modlitewne wspomnienie za TEGO Wiernego Bogu i Polsce,Kapłana...
serd podziękowania za Przypomnienie Jego postaci
Tak powstaje nowy sposób na krzewienie wiedzy o Polsce ,to już nie drugi obieg,ale
Uniwersytet z katedrą Historia
Ukłony dla Pana ,dla Piszących i wzbogacających TEMAT
i dla czytających
serdeczności Panu i Wszystkim :)

gość z drogi

avatar użytkownika sówka55

12. Pani Gość z drogi, Pan Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

I ja dołączam serdeczności i podziękowania za kolejne, cudne kórnickie lilaki. Mamy najpiękniejszą porę roku i cuda natury na wyciągnięcie ręki - to szczęście!

Wszystkiego dobrego,

Anna, Sówka

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

13. Pani Gość z Drogi,

Szanowna Pani Zofio,

Pani wie lepiej jak ja, że polscy księża zawsze byli z Narodem. Z hierarchami gorzej.

Ukłony

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

14. Do Pani Anny Sówki,

Wielce Szanowna Pani Anno,

Wiele szczęścia i dużo zdrowia.

Ukłony

michał zieleśkiewicz

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika gość z drogi

15. szanowna Pani Anno Sówka,moze jeszcze Pani nie śpi

a jesli śpi,to nie zakłócam spokojnego snu,tylko kładę na pulpicie
ukochane,wirtualne fiołki :)
też liliowe,niczym bez....
Dobrej Nocy,kotkom TEZ :)

gość z drogi

avatar użytkownika gość z drogi

16. Szanowny Panie Michale,wiem

zbyt dobrze o tym wiem
spokojnej Nocy :)Pięknych snów :)

gość z drogi

avatar użytkownika sówka55

17. Droga Pani, Miły Gościu,

spałam! ale teraz tak miło Pani życzliwe słowa przeczytać! Kotki mruczą serdecznie, a ja z całego serca pozdrawiam,

Anna

avatar użytkownika sówka55

18. Drogi Panie Michale,

wszystkiego dobrego!

Anna

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

19. Madame de Mon Coteau.

Wiele Szanowna Pani Anno,

Bardzo mi miło, Wiele szczęścia.

michał

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika gość z drogi

20. Pani Anno ukłony dla Pani

całuski dla kotków :)
serd pozdr :)

gość z drogi