Hołd moskiewski 1611
PiotrJakubiak, pon., 17/10/2011 - 23:03
HOŁD MOSKIEWSKI 1611
W zeszłym roku obchodziliśmy uroczyście okrągłą czterechsetną rocznicę wiekopomnego zwycięstwa polskiego nad Rosjanami pod Kłuszynem. Wtedy, 4 lipca 1610, wojsko polskie rozbiło w puch armię moskiewską, zajęło Moskwę i okupowało ją przez dwa lata. Obecnie, właśnie 29 października tego roku, będziemy świętowali czterechsetną rocznicę hołdu moskiewskiego złożonego w Warszawie królowi Polski. Na tę rocznicę zwrócił uwagę Józef Szaniawski w „Naszym Dzienniku” (nr 220 z 21 września tego roku), za co mu chwała. Działalność popularyzatorska prof. Szaniawskiego jest trudna do przecenienia. Ma on odwagę sięgać po sprawy polskie najważniejsze i przypominać je Polakom. Niezależnie od tego nie mogę się powstrzymać przed wypowiedzeniem się na temat nazewnictwa, jakie J. Szaniawski zastosował. Rozumiem jego powody dla nazwania hołdu moskiewskiego „hołdem ruskim” (osiągnął przez to doskonały efekt popularyzatorski przez skojarzenie z hołdem pruskim), ale nie mogę się pogodzić z tak oczywistym wulgaryzmem i anachronizmem, choćby zastosowanym świadomie z pobudek jak najbardziej patriotycznych. Aż do I wojny światowej włącznie używaliśmy przymiotnika „moskiewski” i nazywaliśmy Rosjan tradycyjnym określeniem Moskali. Potem zasłużyli sobie na nazwy „bolszewików” i „sowietów”.
Przymiotnik „ruski” zamiast „rosyjski” (także rzeczownik „Ruski” dla oznaczenia Rosjanina) jest w języku polskim wulgaryzmem i rusycyzmem, na nasze nieszczęście wprowadzonym razem z innymi rusycyzmami w okresie zaborów i ostatecznie utrwalonym w czasie II wojny i latach bezpośrednio po niej. Nie ma on nic wspólnego z dawnym polskim wyrazem „ruski”, który w XX wieku został generalnie zastąpiony przymiotnikiem „ukraiński”.
Natomiast dawny polski przymiotnik „ruski” występuje w tytulaturze królów polskich od Kazimierza Wielkiego aż do Stanisław Augusta Poniatowskiego dla oznaczenia władania Rusią Halicką, to jest Ziemią Czerwieńską, która od XIV wieku aż prawie do końca I Rzeczypospolitej (do I rozbioru) była częścią Korony. Po unii z Litwą tytuł księcia Rusi występował zawsze na trzecim miejscu, po tytułach Król Polski, Wielki Książę Litewski.
Popularne wydawnictwo Dzieje Polski ilustrowane z 1901 r. zawiera kopie tytułów wszystkich królów polskich od Batorega poczynając, ich własną ręką pisane. Tak wygląda podpis Zygmunta III Wazy (pisownia i interpunkcja oryginalna):
„Zygmunt III z Bożej Łaski Król Polski Wielkie Książe Lithewskie Ruskie Pruskie Mazowickie Żmudzckie Inflantskie y Szwedcki Gottski Wandalski Dziedziczny Król”
Dla porównania bardziej kompletny tytuł Augusta III:
„August Trzeci z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Xsiąże Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmuydzki, Kijowski, Wolhyński, Podolski, Podlaski, Inflantski, Smoleński, Siewierski, y Czerniechowski; a Dziedziczny Xsiąże Saski y Elektor”
Przez trzysta lat przymiotnik „ruski” w tytulaturze królów polskich odnosi się więc wyłącznie do Rusi Czerwonej, o czym świadczy oddzielne wymienianie pozostałych tytułów „ukrainnych”: kijowski, wołyński, podolski. Księstwo moskiewskie XVI-XVII wieku nie ma prawa do nazwy ruskiego, gdyż nazwa ta zarezerwowana jest dla Rusi Czerwonej , to jest współczesnych województw lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego.
Sprawa słownictwa w tytulaturze królów polskich jest tak ważna jak sprawa całości i niepodzielności Rzeczypospolitej. Zrozumienia ważności polskiej tytulatury królewskiej nie zawahałbym się nazwać sprawą fundamentalną dla edukacji historycznej naszego zdezorientowanego, zabiedzonego i zagubionego narodu. Czyżby Polacy upadli już tak nisko, że aby być przez nich zrozumianym - na łamach czołowego polskiego dziennnika - należy się do nich zwracać w ich prymitywnej codziennej gwarze? Być może czytelnicy „Naszego Dziennika” zechcą się w tej sprawie wypowiedzieć.
Piotr Wiesław Jakubiak
- Zaloguj się, by odpowiadać
Etykietowanie:
6 komentarzy
1. "hołd ruski" poszedł w lud- akcja blogerska
z wiadomych powodów. "Moskiewski" kojarzy się z czymś innym niż azjatycki "ruski".
http://poloniada.salon24.pl/354812,ob-ciachowy-hold-ruski
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
2. (Brak tytułu)
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
3. Obraz Matejki
Dziękuję za zamieszczenie obrazu, który mówi tak wiele o tym wiekopomnym wydarzeniu. Bardzo bym pragnął, żeby historycy i językoznawcy wypowiedzieli się obszernie na ten temat, bo jest oczywiste, że obraz przedstawia hołd cara Moskwy składany królowi polskiemu. Nazywanie tego wydarzenia "hołdem ruskim" jest wielce nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności i właściwie jest na rękę Rosjanom, którzy roszczą sobie prawo do wszystkich ziem wschodnio-słowiańskich. Chciałbym, żeby wszyscy mogli usłyszeć od braci Ukraińców, co sądzą na ten temat. Wpisy na blogmedia są nieco utrudnione, bo każdy musi się najpierw rejestrować... Nie wiem, czy to dałoby się uprościć.
Piotr Wiesław Jakubiak
4. Piotr Jakubiak
na wszystkich forach ze względu na mozliwość celowych wpisów służących potem do doniesień o naruszaniu prawa, jest konieczność zakładania konta uzytkownika. Tym bardziej na portalach społecznych, które służą informowaniu , szerzeniu wiedzy i wymianie opinii.
Nie jestesmy słupem ogłoszeniowym i nie zarabiamy na reklamach, utrzymujemy portal z naszych składek członkowskich.
Jeżeli ktoś chce dzielić się swoją wiedzą , lub uczestniczyć w dyskusji na forum, szanując reguły obowiązujące na portalu, może założyć konto.
Za treści na portalu zgodnie z prawem odpowiada redakcja - czyli Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
Pozdrawiam
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
5. Hołd carów Szujskich złożony
Hołd carów Szujskich złożony królowi
polskiemu Zygmuntowi III Wazie w roku 1611. Obraz Jana Matejki (1892),
Muzeum Narodowe w Krakowie ()
Kalendarz polski codzienny
Hołd ruski
Piotr Szubarczyk
http://www.naszdziennik.pl/wp/58138,hold-ruski.html
W grudniu 2004 r. Duma Państwowa
Rosji postanowiła, że 4listopada będzie w Rosji świętem państwowym na
pamiątkę „oswobodzenia Moskwy od polskich i litewskich interwentów oraz
heroizmu całego narodu”. Rosja wróciła do ukazu carskiego z roku 1649,
który uczynił ten dzień świętem narodowym. W rzeczywistości polska
załoga opuściła Kreml 7 listopada 1612 roku.
My też mamy co wspominać, a najbardziej 29 października 1611 r., gdy
car rosyjski Wasyl Szujski, razem z braćmi, składał hołd królowi
polskiemu Zygmuntowi III Wazie.
Lata 1598-1613 nazywane są w Rosji czasem Wielkiej Smuty. Po
interwencji wojsk Rzeczypospolitej Polka Maryna Mniszchówna została
uznana za carową. Po rebelii przeciwko Dymitrowi Samozwańcowi carem
został bojar Wasyl IV Szujski. Zawarł układ ze Szwecją, oddając jej
Inflanty. 4 lipca 1610 r. pod Kłuszynem (między Smoleńskiem a Moskwą)
jazda polska, dowodzona przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego, rozbiła
armię rosyjską Szujskiego i posiłki szwedzkie. To było największe
militarne zwycięstwo Polaków od czasu bitwy pod Grunwaldem! Wojska
polskie zajęły Moskwę, a car został przewieziony do Polski. Uznał prawa
królewicza Władysława Wazy do tronu rosyjskiego.
29 października 1611 r. na Krakowskim Przedmieściu odbył się
tryumfalny wjazd hetmana Żółkiewskiego. Car i jego rodzina zostali
zaprowadzeni na zamek i złożyli hołd Zygmuntowi III Wazie, przyrzekając
posłuszeństwo. Car został wywieziony do Gostynina, zmarł rok później. W
roku 1635 wydano Rosji trumny Wasyla, Dymitra i Jekatieriny Szujskich.
Polacy opuścili Kreml, a rosyjski sobór ziemski obrał na cara księcia
Michaiła Romanowa. Dał on początek nowej dynastii rosyjskiej.
Pamiętajmy o dniach naszej chwały. Nie tylko o hołdzie pruskim, ale i ruskim.
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
6. 408. rocznica Hołdu Ruskiego!
408. rocznica Hołdu Ruskiego! Car padł na kolana przed polskim królem! Szujscy przysięgli posłuszeństwo Zygmuntowi III…
triumfalnie do Warszawy z wojny moskiewskiej. W orszaku przejeżdżającym
przez miasto był wzięty do niewoli car Wasyl IV Szujski, który na Zamku
Królewskim ukorzył się przed królem Polski, Zygmuntem III Wazą.
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl