Programy pomocowe Unii dla rolnictwa

 Jestem pesymistom jesli chodzi o urządzenie wsi wedle programów unijnych.

Ze wszystkich tych programów największą skutecznością i procentem "bezkolizyjnej" realizacji kończą się te, które sprowadzaja się do prostego przekazania pieniędzy za wykonaną robotę. Czy naprawdę fiasko bardziej wymagających operacji wiąże się z gamoniowatością niedouczeniem i głupotą mieszkanców  wsi, potencjalnych beneficjentów tychże działań.

Pomijając generalnie wszystkie kwiestie materialne dotyczące własnego udziału w kosztach (stanowiące niebagatelne ograniczenie), wcześniejszej realizacji działań programu z własnych lub pożyczonych pieniędzy, konieczności finansowania ekspertyz i opinii specjalistów, które są niezbędne jako załaczniki do składanych wniosków (rzadko poniżej 500zł - ornitolog np.), a wykonywanych przecież przez biegłych pracujących na rzecz instytucji rolniczych  finansowanych przez Min. Rolnictwa i Państwo  z podatków. Biorąc pod uwagę konsekwentną postawę ARiMR, która jest płatnikiem i kontrolerem, a nie organizacją pomocową, to otrzymując plik formularzy do wypełnienia, które tworzą wniosek i listę załączników, łatwo dojść do wniosku, że lepiej nic nie robić. Jest to najbardziej racjonalna  i pragmatyczna postawa.

Fiasko np. programu "Leader" wiąże się z brakiem zorganizowanego rynku i zapotrzebowania na efekty aktywizacji gospodarczej mieszkańców wsi. Leader nie jest w stanie ten rynek zorganizować, a zubożenie społeczeństwa i brak obrotu pieniężnego w tym miejscu, gwarantującego opłacalność i amortyzację podjętych działań dopełnia obraz. Nikt więc nie zaryzykuje swoich środków i nie podejmie trudu sprostania wymaganiom. Sami urzędnicy ARiMR mają świadomość tego stanu rzeczy  i odnoszą się do innych, jak proste dopłaty działań, dość niechętnie.

Chory jest po prostu organizm Państwa jako całość, a rolnicy nie żyją na księżycu. Dlaczego nie możemy go uleczyć? Bo przelewamy z pustego w próżne, czy jak mawiali ludzie na wsi określając działania beznadziejne,  "młócimy słomę".

Dlaczego po kontroli Agencji dot. powierzchni wykonania zalesienia przez wynajętą przez tę Agencję firmę geodezyjną i stwierdzeniu niezgodności powierzchni działek w oparciu o najnowszy system GPS, mimo istnienia protokółu pokontrolnego, decyzji Agencji o zmianie kwoty dopłat na podstawie weryfikacji powierzchni, mimo całej sterty urzędniczych dokumentów powstałych na linii Agencja - rolnik, dokumenty te nie stanowią podstawy do weryfikacji starych danych w Starostwie i referacie podatkowym Urzędu Gminy, na mocy których stworzono pierwotne wnioski do Agencji o dopłatach i na mocy których Gmina pobiera podatki. Rolnik, jesli chce tych zmian dokonać w Starostwie i Gminie, musi wynająć tego samego lub innego geodetę i wykonać na własny koszt tą samą operację.

Co tu gadać o programie Leader i innych bardziej skomplikowanych. Biedni młodzi rolnicy, biedni posiadacze skredytowanych traktorów i kombajnów. Gwałtowne niedobory żywności i podwyżki cen produktów rolnych ledwie zrekompensują paliwa, v-aty, itd. Przecież dopłaty waloryzacji nie podlegają, a są tylko procentem tego co mają inni w Unii. Trudno nawet chłopom powiedzieć, że wyżywią się w takich okolicznościach sami. Hipoteka i komornik czekają.

Groteskowy program "Kapitał ludzki". Z samej nazwy wynika, iż oparty winien być na zaufaniu wobec ludzi. A jakie są warunki. Wielomiesięczne szkolenie i oczekiwanie na przyjęcie wniosku, bez żadnej gwarancji iż zainwestowane do tego momentu  środki nie będą zmarnowane. Wkład własny, zabezpieczenie materialne najlepiej w wysokości dotacji na koncie, dwóch żyrantów. Co to za zaufanie i jak to Państwo traktuje ten swój ludzki kapitał. Kryteria weryfikacji projektów, przypadki wykorzystywania pomysłów przez weryfikujących.

To jest poważne zmartwienie - jak przekonać ludzi by zaufali temu Państwu.

Robert Helski