Komisja Chłopska na polach Helskiego 19.08.82

Oto kolejny dokument przedstawiony przez czynnik społeczny w sprawie Helskiego. Powstał gdy sprawa była w Sądzie w Świdnicy. Członkowie Komisji byli przesłuchiwani jako świadkowie, jednak ich opinie całkowicie zostały przez Sąd zignorowane. Do protokołu Komisji załączony został także album fotograficzny dokumentujący stan pól po zagospodarowaniu. Stosunek Sądu do tych dokumentów najlepiej obrazuje stan w jakim zostały zwrócone – album podarty, zdjęcia pogubione. Żaden z członków Komisji nie pomyślał nawet, iż sprawa ta zakończy się po 4 latach w Sądzie Najwyższym i winowajcą okaże się Helski, którego Sąd łaskawie amnestionuje na mocy amnestii dla więźniów politycznych, zamykając mu drogę walki w Sądach o odszkodowanie.

Kobyla Głowa

19.08.1982

Protokół z prac Chłopskiej Komisji Społecznej powołanej do rozpatrzenia sprawy Ob. Stanisława Helskiego.

Komisja zebrała się dnia 19.08.1982 roku z inicjatywy chłopów województwa wałbrzyskiego  w składzie: lista  14 osób, 7 mieszkańców gminy Ciepłowodny i 7 członków Woj.Zw.Hodowców Owiec.

Komisja przeprowadziła ocenę stanu gospodarstwa (ocena zasiewów, prac wykonanych przez RSP Piotrowie Polskie, stan budynków, park maszynowy) pod kątem zasadności wejścia RSP na pola Stanisława Helskiego.

Stwierdzono co następuje:

I. Stan pól:

a/ działka nr.1 -  klin za parkiem, numer na mapie107, pow.3.38 ha, własność Ob.Helskiego, 20 arów wykorzystano na ogród warzywny, na pozostałej części zasiew jęczmienia. Jęczmień o  nie wykształconym kłosie, ziarno drobne, podpalone przez słońce. Brak śladów wykonania oprysku. Chwasty jednoroczne i wieloletnie (lebioda, perz). Zachwaszczenie duże. Przewidywany plon 10q z ha.

b/  działka nr. 2 -  pasek dzierżawy po p.Gilgicznej, pow. Ok. 80 arów. Brak śladów wykonania oprysku, 50% powierzchni znacznie zachwaszczone. Jęczmień rzadki, niewykształcony kłos, ziarno podpalone. Roślina zaatakowana przez śniedź i rdzę źdźbłowa (ziarno siewne nie zaprawiane). Przewidywany plon ok. 12q z ha.

c/ działka nr. 3 – poniżej sadu, dzierżawa po p.Gilgicznej, pow. ok. 1.5 ha. Brak śladów wykonania oprysku, zachwaszczenie całego łanu. Jęczmień drobny, niewykształcony, ziarno podpalone. Roślina zaatakowana przez śniedź i rdzę źdźbłową. Przewidywany plon ok. 10q/ha.

d/ działka nr. 4 - pow. 6ha, własność Ob.Helskiego, numery na mapie 116 i 117, działka 5 lat zamiennie użytkowana przez SKR Ciepłowody. W zasianym jęczmieniu ślady kultywatorowania. Zasiew zniszczony powierzchniowo w 10%. Brak śladów wykonania oprysku – zachwaszczenie średnie. Komisja stwierdza, że zniszczenie 10% jęczmienia zostało zrekompensowane wpływem tego zabiegu na stan zachwaszczenia działki (stosunkowo najmniejszy). Jęczmień jest lepszy jak na pozostałych działkach. Przewidywany plon ok.15q/ha.

e/ działka nr. 5 – numer na mapie118, pow. 10.41ha, własność Ob.Helskiego. Oprysk wykonany niestarannie, miejscami zachwaszczenie jak na pozostałych działkach. Oprysk nie zniszczył perzu, który intensywnie występuje na całym obszarze. Stan pola – duża część znacznie zakamieniano, daleko posunięta erozja wodna spowodowana niewłaściwymi zabiegami agrotechnicznymi (w miejscach tych niemożliwy zbiór kombajnem). Miejscami zniszczona melioracja. Jęczmień niewykształcony, niewyrośnięty, ziarno podpalone. Roślina zaatakowana przez śniedź i rdzą źdźbłową. Przewidywany plon ok. 12q/ha.

f/ działka nr. 6 – dzierżawa po p.Gilgicznej, użytkowana przez Ob.Helskiego od 1976 roku, pow. 6ha. W zasianym jęczmieniu ślady kultywatorowania. Zachwaszczenie wyjątkowo duże, brak śladów oprysku – owsik, perz, chwasty jednoroczne. Jęczmień drobny, niewyrośnięty, ziarno podpalone. Roślina zaatakowana przez śniedź i rdzę źdźbłową. Przewidywany plon ok. 8q/ha.

g/ działka nr. 7 – klin koło stacji, pow. 5.01ha, nr. na mapie 115, własność Ob.Helskiego, zamiennie użytkowana od 1976 roku przez Ob.Wilka. W zasianym jęczmieniu ślady kultywatorowania. 40% zasiewu zniszczone. Zachwaszczenie bardzo duże. Jęczmień drobny, niewykształcony, ziarno podpalone. Roślina zaatakowana przez śniedź i rdzę źdźbłową. Przewidywany plon ok. 5q/ha.

II. Budynki:

a/ inwentarskie wymagają bieżących remontów pozwalających na wprowadzenie hodowli w odpowiednich warunkach zoohigienicznych. W budynku głównym znajduje się obornik owczy w ilości kilkuset ton, wymagający usunięcie. Zajmuje on pomieszczenia uniemożliwiając prace remontowe.

b/ pozostałe budynki wymagają bieżących napraw.

III. Park maszynowy – wyposażenie gospodarstwa w maszyny (traktory, przyczepy, rozrzutniki nawozu, siewnik, brony, pługi) nie pozostawia wątpliwości co do możliwości zagospodarowania pow. gruntów 50 ha i więcej.

Wnioski:

Pola bezwzględnie należy rekultywować (odkamienić, odbudować meliorację, zapobiec wymywaniu i obsuwaniu się gruntu, wyrównać, odchwaścić). Wskazane przywrócenie żyzności gleby przez wynawożenie obornikiem, co też uwolni budynki.

Szacując spodziewane plony i wysokość nakładów poniesionych przez RSP na 1ha (mając także na uwadze uprzednio wykonane prace przez Ob.Helskiego) uważamy, że siew jęczmienia po 15 maja na tych polach był nieuzasadniony ekonomicznie i społecznie. Zważywszy, że stan pól, przedplony, nachylenie powierzchni skłonnych do erozji, służbie rolnej i naczelnikowi były znane – to wejście na pole w fazie drugiego kultywatorowania z pługami, bez uprzedniego bronowania, uznać należy nie za błąd w sztuce agrotechnicznej, a za barbarzyństwo.

Jak oświadcza zresztą sam Ob.Helski, a potwierdzają to rolnicy, mieszkańcy Kobylej Głowy, sam sposób zajazdu pól odbył się niesłychanie prowokacyjnie i sprawiał wrażenie zemsty. Takie spojrzenie na sprawę wyjaśnia powód, dla którego naczelnik posłał na pola Helskiego karną ekspedycję złożoną ze spółdzielczych brygad, a nie ciągniki SKR, który świadczy usługi rolnikom w trybie zwyczajnym.

Na podstawie oświadczenia Ob.Helskiego, miejscowych rolników i dokumentów, Komisja stwierdza, że spór władze gminne – Helski trwa już od 1977 roku i nie został zakończony. Wskutek stronniczego (z naruszeniem prawa dzierżawy) działania gminy, rolnik poniósł znaczne straty. Jednak naczelnik sam nie zauważył „wspólnych wytycznych KC PZPR i NK ZSL w sprawie wsi”, umów społecznych z Ustrzyk i Rzeszowa, zmian w przepisach prawa i wprowadził w błąd wyższe władze: Urząd Wojewódzki, Prokuraturę a w końcu Sąd. Wprawdzie sprawa jest w Sądzie i Sąd rozstrzygnie ją sprawiedliwie. Jednak z tego co już teraz wiadome, Prokuratura winna była stanąć w obronie naruszonego prawa własności i użytkowania, a nie wspomagać działania przeciwne.

Ob.Stanisław Helski nieprzerwanie wszystkie pola uprawiał. Zabiegi agrotechniczne były przerywane padającymi deszczami. Spółdzielcze brygady wjechały w kilka dni po ostatnich pracach kultywatorem i w czasie zbierania kamienia. Część pola zaorano wraz z niewyzbieranym kamieniem. Straty poniesione przez rolnika oszacują biegli. Wiadomo jednak, że będą one duże. Gdyby nawet jęczmień wydal plon w granicach 20q/hq, to i tak nie pokryje to poniesionych nakładów. Plon 20q x 1400zł x 30ha wynosi 840 tys. zł., natomiast nakłady według rachunku RSP – siew, uprawy agrotechniczne 700 tys.zł., podatek 107133 zł. kombajn 137 280 zł. + uprawy wykonane przez Ob. Helskiego (orka, bronowanie, kultywatorowanie) 110 625 zl. Ogółem koszty 1 155 065 zł. Kto miałby zapłacić 455 065 zł? Ale Ob.Helski ma pełną oborę i owczarnię  obornika i miał na celu uwolnienie budynków aby uzyskać stanowiska dla zwierząt, których hodowla przyniosłaby niewątpliwy dochód. Wielkość tego dochodu można przyjąć jako średnią z ostatnich lat.

Stan pól wymagał nie tylko zabiegów jakie Helski podjął, ale obornika i płodozmianu. W płodozmianie planował wczesny siew rzepaku. Przy tym zabiegu rolnik uzyskuje nie tylko oszczędność na pracach polowych i nasionach, ale i znaczny dochód. wynika to z prostego rachunku. Przy dobrej agrotechnice, na oborniku i przy terminowym siewie, średni plon rzepaku daje w gminie Ciepłowody 23q/ha. Z obszaru 30ha plon wynosi 690q x 4000zł. co daje 2 760 000zł. Jest to dochód trzy i pół raza wyższy aniżeli ten, który uzyska RSP. Po rzepaku na oborniku zboża ozime plonują w granicach 45q a nie 20q, a więc straty jakie rolnik poniósł z tego tytułu szacuje się na dalsze 840 000 zł. Nie tylko wieś, ale i gmina potwierdza, iż Helski uzyskiwał plony zbóż w granicach 50q/ha. Szacunkowe straty w polu komisja ocenia na około 2 800 000 zł.

W związku z tym, że sprawa jest w toku postępowania sądowego, na tym protokół zakończono. Komisja uznała, że protokół może posłużyć do lepszego rozpoznania sprawy i postanowiła przesłać go do Sądu.

Wszyscy członkowie Komisji zgłoszą się do dyspozycji Sądu jako świadkowie. Kopię protokołu przesyła się do Urzędu Wojewódzkiego jako opinię mającą posłużyć  do należytego rozstrzygnięcia sporu o dzierżawę. W razie dalszych wątpliwości co do rozstrzygnięcia tego sporu – Komisja zbierze się ponownie z udziałem osób wyznaczonych przez Wojewodę.

Lista i podpisy 14 członków Komisji.